پتانسیل ها، چالشها و پیشنهادات اصلاحی مربوط به تأمین، توزیع کود اتحادیه مرکزی تعاونیهای روستائی و کشاورزی ایران

کود بعنوان یکی از نهاد ههای مهم بخش کشاورزی دارای نقشی چند جانبه است واستفاده صحیح وبجا از این نهاده جب افزایش کمموی وکیفی تولید وحفظ حاصلخیری خاک میشود واز سویی دیگر استفاده ناصحیح از آن آلودگی منابع پایه ، ناپایداری تولید و تهدید سلامت غذایی را بهمراه دارد. سیاست تأمین و توزیع نهاده های کشاورزی از اولین سیاس تهای حمایتی دولت در بخش کشاورزی است . در اواسط سال 1340 پس از اجرای برنامه اصلاحات ارضی حمایت از بخش کشاورزی در ایران با توزیع ارزان قیمت نهاد ههای مورد نیاز زارعین از قبیل کود ، سم ، بذر و... رقم خورده هر چند قانون معینی که نشان از به رسمیت شناساندن آن باشد ، وجود نداشت اما پرداخت یارانه به نهاده ها کماکان تداوم یافت ورشد روزافزون این پرداخت ها با قانون برنامه دوم وسوم توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران رقم خورد . در برنامه چهارم توسعه اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران این رشد در پی اهداف مورد نظر بخش ادامه یافت. بطوریکه کماکان این سیاست حمایتی دولت سیاست قالب در بخش بشمار م یآمد. هم اکنون بیش از 90 % یارانه بخش کشاورزی مختص یارانه نهاد هها وعوامل تولید است. این امر بدلیل تأثیر تأمین و تدارک نهاده ها وعوامل تولید بر میزان کمی وکیفی تولید است ، تأمین امنیت غذایی استمرار خودکفایی ، رشد بهره وری وبهبود کیفیت آیت مهایی است که با تأمین به موقع وتوزیع سه لالوصول نهاد هها وعوامل تولید محقق در نتمیجشهو دب.ر ای رسیدن به اهداف استمرار خودکفایی در گندم ، تولید مازاد گندم وخودکفایی در سایر محصولات استراتژیک از جمله جو ، ذرت ، برنج ودانه های روغنی باید توجه بیشتری به تدارک و توزیع نهاد هها داشته باشیم . موضوعی که کماکان به رغم محدودی تهای بودج های برآن تأکید میشود . براساس این نگرش است که طبق گزارش ها در سا لهای اخیر تأمین یارانه نهاده ها با رشد روبرو بوده است . در سال 1381 طبق گزارش های موجود دولت 340 میلیارد تومان یارانه برای تأمین و توزیع نهاد هها اختصاص داده است . این رقم در سال جاری به 950 میلیارد تومان رسید. البته این رقم در مقابل یارانه سایر بخش های اقتصادی چندان قابل قیاس نیست . اگر چه پس از انقلاب حجم سالانه یارانه های پرداختی رشد کرده ، اما سهم این یارانه ها بعنوان یاران ههای تولید در یاران ههای مصرفی % روند نزولی را طی کرد. بطوریکه همچنان سهم بخش کشاورزی از یارانه اختصاصی به سایر بخ شهای اقتصادی کمتر از 15 است . در این حال این روند همچون گذشته تنها دل نگرانی کیارسشن تا سآاننج بخه شد نر سال های اخیر در کنار سهم اندک بخش کشاورزی موجب نگرانی شده ، تأمین و توزیع نامطلوب نهاد هها ویاران ههای مربوط به نهاده ها است . بطوریکه هنوز آنچه دولت به واسطه پرداخت یارانه نهاده ها بدنبال آن است ، محقق نشده . در حال حاضر عمده یارانه نهاده های کشاورزی به کود اختصاص دارد اما در مقابل چالش های متعددی در جریان تأمین وتوزیع وجود دارد.