رقیه حمزه نژاد - دانشآموخته دکتری گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
ابراهیم سپهر - دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
مهدی طاهری - استادیار مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان
محمدحسین داوودی - استادیار موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج

به منظور بررسی تاثیر نانو ذره آهن صفر ظرفیتی بر شکل های شیمیایی روی در یک خاک آلوده، آزمایشی بصورت فاکتوریل درقالب طرح کاملا تصادفی با 4 سطح نانوذره (0، 1، 2 و 4 درصد) در 3 تکرار انجام گرفت و توزیع عناصر مذکور در زمان های انکوباسیون 1،2، 4 و 8 هفته به روش عصاره گیری متوالی تعیین و شاخص توزیع کاهش یافته ((I(R) محاسبه گردید. کاربرد نانوذره آهن صفر ظرفیتی موجبکاهش معنی دار (P≤0.05) روی در بخش های تبادلی و کربناتی و افزایش معنیدار روی پیوند با اکسیدهای آهن و منگنز، نسبت به خاک شاهد گردید. با افزایش درصد نانوذره افزوده شده به خاک و زمان انکوباسیون، مقدار (I(R افزایش یافت که بیانگر توزیع فلز در بخش هایپایدار خاک است. درنهایت می توان نتیجه گیری کرد که افزودن نانوذره آهن صفر ظرفیتی به خاک، منجر به کاهش تحرک روی درخاک های آهکی آلوده می شود.

شاخص توزیع کاهش یافته ((I(R)، عصاره گیری متوالی، روی