محور مقاله: پدومتری و ارزیابی خاک ها- مقایسه روش های پارامتریک و فازی سازی شاخص اراضی به منظور ارزیابی تناسب اراضی منطقه گلدشت استان مازندران برای برنج آبی

خاک از مهمترین منابع طبیعی و زیربنایی اصلی فعالیت های کشاورزی را تشکیل میدهد و این منبع برخلاف آب که تا حدودی قابلبرگشت است، غیر قابل جبران میباشد . بنابراین، ارزیابی اراضی با توجه به توانمندی خاک و اقلیم، در استفاده بهینه از منابع خاک، آب و سرمایهامری ضروری است. ارزیابی تناسب اراضی عبارت از شناسایی ظرفیت تولید اراضی و انتخاب کاربری متناسب با این ظرفیت تولید است. اینپژوهش با هدف ارزیابی کیفی تناسب اراضی منطقه گلدشت استان مازندران برای برنج آبی با استفاده از دو روش پارامتریک و روش فازی سازیشاخص اراضی و مقایسه این دو روش اجرا گردید. بدین منظور نمونه برداری از خاک های شالیزاری در 50 نقطه و در چهار عمق مختلف بر اساسالگوی نمونه برداری شبکه ای منظم انجام شد. به منظور اندازه گیری عملکرد واقعی، برداشت محصول در پلاتی به وسعت یک مترمربع به مرکزیتمحل های نمونه برداری خاک انجام شد. برای محاسبه شاخص اراضی از روش پارامتریک (ریشه دوم) و فازیسازی شاخص اراضی استفاده گردید.نتایج ارزیابی کیفی تناسب اراضی براساس فازیسازی شاخص اراضی نشان داد که منطقه مورد مطالعه در کلاس S3 و با استفاده از روشپارامتریک (ریشه دوم) در کلاس S3 و N قرار می گیرد. مقایسه ضرایب همبستگی بین شاخص اراضی محاسبه شده و مقادیر عملکرد واقعی نشانداد که به دلیل وجود ضریب تبیین بالاتر، روش فازی سازی شاخص اراضی (R(2)=0/72) نسبت به روش پارامتریک (R(2)=0/60) از کارآییبیشتری در تعیین کلاسهای کیفی تناسب اراضی برای برنج آبی در منطقه مورد مطالعه، برخوردار است. با توجه به نتایج بدست آمده برایعمق های مختلف با استفاده از دو روش مورد استفاده پیشنهاد می شود، روش فازی سازی شاخص اراضی در عمق صفر تا 25 سانتیمتر به دلیلهمخوانی بالا با نتایج حاصل از خاکرخ شاهد و به علاوه زمان و هزینه کمتر مطالعات آن برای ارزیابی کیفی تناسب اراضی برای برنج در منطقه یگلدشت آمل مدنظر قرار گیرد.

Keywords:

اعداد فازی مثلثی , عملکرد واقعی , همبستگی