ناهید آزادی - دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان
زاهد شریفی - استادیار، گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه کردستان

این پژوهش با هدف بررسی اثر تغییر کاربری زمین از جنگل بکر به تاکستان بر نرخ تجزیه پذیری کربن آلی خاک در چرخه های دماییگوناگون در منطقه مریوان استان کردستان انجام شد. بدین منظور دو کاربری جنگل بلوط بکر (شاهد) و تاکستان بررسی شد. از خاک روئین هر کدام ازتیمارها 3 نمونه مرکب از لایه 5-0 سانتی متری جمع آوری شد. در ابتدا نمونه های خاک براساس اندازه خاکدانه ها (8-2، 1-2، 25-0/1 و کوچکتر از 0/25 میلی متر) تفکیک شدند. سپس فراسنجه های توزیع اندازه خاکدانه، کربن آلی کل خاک و نرخ تجزیه پذیری آن در هر بخش از اندازه خاکدانهاندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که با افزایش کشت و کار از مقدار خاکدانه های درشت کاسته شده و بر مقدار خاکدانه های ریز افزوده شد و مقدارکربن آلی کل خاک نیز کاهش یافت. همچنین نتایج نشان داد که در همه ی تیمارها با کاهش اندازه خاکدانه ها مقدار کربن آلی خاک و نرخ تجزیه پذیریآن افزایش یافت. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد تبدیل جنگل بکر به تاکستان سبب افزایش تجزیه مواد آلی بومی خاک و کاهش درونداد آنمی شود. از طرفی زمین های بکر با مقدار ماده آلی با قابلیت تجزیه بالاتر در مقابل تغییرات اقلیم آسیب پذیرتر بوده و در مقایسه با زمین های زراعیگرمایش زمین را با شدت بیشتری به جلو می رانند.

تغییر اقلیم، چرخه های دمایی، خاکدانه های خاک، ماده آلی خاک، مدیریت خاک