علی محوحی - گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد
فایز رئیسی - گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد

درشت/ریزجانداران بخش های مهم سیستم های خاک- گیاه به شمار می آیند، زیرا در بهبود رشد گیاه و انباشت زیستی فلزهای سنگین در گیاه و همچنین گیاه بهسازی خاک های آلوده مشارکت دارند. هدف اصلی این پژوهش بررسی اثر همزمان این جانداران بر گیاه بهسازی خاکآلوده پیرامون معدن باما (ایرانکوه- اصفهان) توسط گیاه بومی گاوپونه (Stachys inflata Benth.) بود. مایه زنی گونه های مقاوم به فلزهایسنگین درشت/ریزجانداران شامل کرم خاکی (Eisenia fetida) ، دو گونه قارچی (Funneliformis mosseae و Septoglomus constrictum) و دو گونه باکتری گرم مثبت (.Bacillus sp و B. licheniformis ) به تنهایی یا همراه با هم در یک آزمایش فاکتوریلگلدانی تحت شرایط گلخانه به مدت چهار ماه انجام گرفت. کرم خاکی، قارچ های میکوریزا و باکتریها کربن آلی محلول را افزایش ولی pH خاکرا کاهش دادند و از اینرو تحرک و انحلال پذیری سرب، به ویژه در حضور کرم خاکی و باکتری ها (به ترتیب 55 / 1 و 98 / 1 برابر) نسبت به شاهدافزایش یافت. انباشت زیستی سرب گاوپونه در حضور کرم خاکی و باکتری ها به تنهایی یا همراه با قارچ های میکوریزا نسبت به مایه زنی میکوریزابه تنهایی کمتر بود. همچنین کرم خاکی و باکتری ها ترابری سرب از ریشه به اندام هوایی (فاکتور ترابری) را افزایش ولی میکوریزا کاهش داد.

تحرک سرب، گیاه بهسازی، اثر متقابل میکروبی، گیاه بومی، انباشت زیستی، ترابری