بهاره پیران - دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
قاسم رحیمی - دانشیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

کشت گیاهان دارویی به وسیله پساب تصفیه شده صنعتی برای تولید اسانس های روغنی مناسب است، به دلیل اینکه حرارت اعمال شدهدر طول استخراج روغن (اسانس)، باکتری های پاتوژن انسانی نشات گرفته از پساب ها را از بین می برد و نگرانی حاصل از بهداشتی بودن فرآورده هارا کاهش می دهد. در این راستا پژوهش اثر دو فاکتور گچ و پساب تصفیه شده صنعتی بر گیاه دارویی سیاهدانه بررسی گردید، که به ترتیب فاکتورگچ با چهار سطح و فاکتور پساب صنعتی در پنج سطح به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در گلخانه باغ گیاهان داروییبوعلی سینا انجام شد. مشخص شد غلظت عناصر آهن، روی و منگنز در تیمار T3WW75 به ترتیب (84 / 218 ، 71 / 71 ، 5 / 34 میلی گرم برکیلو گرم) نسبت به تیمار شاهد غلظت بیشتری در بذر خشک سیاهدانه داشت. با مقایسه میانگین غلظت فلزات سنگین در بذر سیاهدانه با حدوداستاندارد فلزات سنگین در گیاه مشخص شد، غلظت کلیه فلزات سنگین در ماده خشک بذر در حد مجاز بود.

پساب، تصفیه صنعتی ، اصلاح کننده، گچ، آلودگی، عناصر سنگین، بذر