حسین رضائی - استادیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
علی اصغر جعفرزاده - استاد گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
فرزین شهبازی - دانشیار گروه علوم و مهندسی خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
محمود فاضلی سنگانی - استادیار گروه علوم خاک دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان

بررسی اجزای شاخص های تکامل خاک می تواند نشانگر سیر تکامل خاک و نقش عوامل محیطی در آن باشد. بر این اساس رابطهاجزای شاخص تکامل خاک هاردن با مقدار آن در 30 خاکرخ از منطقه کلیبرچای سفلی پس از رده بندی خاک ها و تعیین میزان شاخص،به منظور درک امکان روی دادن و اهمیت هر یک از فرآیندهای خاکسازی فعال در منطقه تحلیل شد. همبستگی بین مقدار هر ویژگی بامقدار شاخص محاسبه و نیز رگرسیون چندگانه گام به گام جهت تعیین ترتیب اهمیت آنها مورد استفاده قرار گرفت. چهار رده خاک انتی سول،اینسپتی سول، مالی سول و آلفی سول با میزان تکامل متفاوت شناسایی شدند. به طور کلی با توجه به میزان همبستگی بین هر یک از اجزایشاخص تکامل خاک هاردن با مقدار شاخص و نیز تجزیه رگرسیون چندگانه گام به گام به ترتیب اجزای ساختمان، عمق خاک، پایداری خشک،پوشش رس و رنگین شدن از شاخص هاردن به عنوان مهمترین موارد موثر در مقدار شاخص هاردن شناخته شدند که بر این اساس میتواننتیجه گرفت که تشکیل ساختمان، توسعه عمقی و هوادیدگی، تجمع بقایای آلی و هوموسی شدن و نیز آبشویی و تجمع رس اصلی ترینفرآیندهای خاکسازی فعال در منطقه هستند که این امر می تواند در مدیریت آتی این ناحیه برمبنای خاک مدنظر قرار گیرد.

ارسباران، تکامل خاک، خاک های جنگلی، رگرسیون