الهام میرپاریزی - دانش آموخته دکترای خاکشناسی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مجتبی بارانی مطلق - دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سیدعلیرضا موحدی نائینی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
رضا قربانی نصرآبادی - دانشیار گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سمیه بختیاری - استادیار گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی سیرجان
مهران اسپهبدی - کارشناس ارشد تحقیقات آب و محیط زیست مجتمع مس سرچشمه

ازآنجایی که حدود 8 / 53 درصد سرباره حاصل از ذوب کنسانتره مس را اکسیدهای آهن به خود اختصاص می دهند، لذا امکان کاربرد آنرا به عنوان کود تقویت میکند. بدین منظور آزمایش انکوباسیونی به مدت 3 ماه به صورت آزمایش فاکتوریل خرد شده در زمان در قالب طرح کاملاتصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایشی شامل 5 سطح ماده آلی (پوست پسته ((P(2 و (P(4)، کود گاوی ((C(2 و (C(4) در دو سطح 2 و 4درصد وزنی و نمونه شاهد (C) و 10 سطح آهن (سرباره مس ((S(2 و (S(4)، سرباره مس با گوگرد °S2S و °S4S)، سرباره مس با گوگرد و تیوباسیلوس (S(2)S°T و (S(4)S°T) سرباره اسیدی ((S(2a و (S(4a) (به میزان 2 و 4 برابر مقدار توصیه آزمون خاک) کلات سکوسترین (Seq) و نمونه شاهد ((S(0) بودند. در زمان های 10 ، 30 ، 60 و 90 روز بعد از انکوباسیون تغییرات pH ، EC و مقدار آهن قابل جذب اندازه گیری شدند. اثر بر هم کنش تیمارها نشان داد. مقدار آهن قابل جذب در خاک از 43 / 1 میلی گرم در کیلوگرم در تیمار شاهد °CS به مقدار 17 / 8 میلی گرم در کیلوگرم در تیمار (C(4)S(4)S°T) رسید. لذا سرباره پتانسیل استفاده به عنوان یک منبع آهن را برای گیاهان دارد.

سرباره مس، پوست پسته، کود گاوی، آهن قابل جذب