آرزو شریفی - دانشجوی دکتری گروه علوم خاک دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان
حسین شیرانی - استاد گروه علوم خاک دانشگاه ولی عصر (عج) رفسنجان

یکی از مهمترین راه های دخالت انسان در فرایندهای طبیعی و بهبود یا تخریب ویژگی های فیزیکوشیمیایی و زیستی خاک کاربریاراضی است. ساختمان خاک که از کنار هم قرار گرفتن ذرات اولیه و تشکیل ترکیبات ثانویه ای به نام خاکدانه به وجود می آید، به وسیله عواملیمانند مدیریت خاک و الگوهای کاربری اراضی تغییر می کند. این تحقیق با هدف بررسی اثر کاربری اراضی بر پایداری خاکدانه ها با روش HEMCدر چهار منطقه اطراف شهرستان جیرفت انجام شد. به این منظور مرتع مرغزار به عنوان منطقه دست نخورده و مرتع فراش به عنوان منطقهدست خورده انتخاب شدند. همچنین جنگل حفاظت شده انار شیطان و جنگل مصنوعی تل سیاه دو کاربری دیگری بودند که مورد بررسی قرارگرفتند. پس از نمونه برداری و انتقال آنها به آزمایشگاه، نمونه ها در دستگاه جعبه شن قرار گرفته و سپس منحنی مشخصه رطوبتی نمونه ها درمکش ماتریک با توالی 50 - 0 هکتوپاسکال تعیین شد. نتایج نشان داد که بیشترین حجم منافذ قابل زهکشی و حداکثر شاخص پایداری خاکدانهدر انار شیطان و تل سیاه دیده شد، که دلیل آن می تواند وجود مقدار زیاد شن در این مناطق باشد. اما مقدار SI و VDP در دو مرتع مرغزار وفراش نسبت به دو کاربری اول کمتر بود ولی نسبت به هم تفاوت معنی دار نداشتند.

پایداری خاکدانه، حجم منافذ قابل زهکشی، شاخص پایداری خاکدانه، کاربری اراضی، جیرفت