زینب رحیمی ریسه - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی صنایع و سیستم های مدیریت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران.
محمدمهدی ارشادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی صنایع و سیستم های مدیریت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران
سیدحمیدرضا شهابی حقیقی - استادیار، دانشکده مهندسی صنایع و سیستم های مدیریت، دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران، ایران

امروزه بیماری کرونا به یکی از تهدیدات بزرگ جهانی تبدیل شده است. ریسک بالای این بیماری در انتقال بین انسان ها و نبود دارو و واکسن برای مقابله با آن موجب شده است که برنامه ریزی های متعددی برای پیشگیری و تخمین روندهای مرتبط با آن انجام شود.کرونا برای اولین بار در تاریخ 31 دسامبر 2019 در شهر ووهان چین گزارش شده است. این بیماری پس از مدت زمان کوتاهی در کشورهای دیگر گسترش یافت و به یک بیماری همه گیر جهانی تبدیل شد. ازآنجاکه نحوه برنامه ریزی در استفاده از سیستم حمل ونقل توسط مردم تاثیر مهمی در کنترل یا اشاعه این بیماری دارد، با محور قرار دادن این عنصر یک مدل پویائی شناسی سیستم ها در این مقاله ارائه شده است. این مدل به بررسی دو سناریو متفاوت در خصوص افراد مبتلا، میزان مرگ ومیر و میزان بهبودی می پردازد. این سیستم باتوجه به زیرسیستم های مختلفی مانند سیستم های مراقبت های بهداشتی، حمل ونقل، تماس بین مردم و ظرفیت های شبکه های مواد غذایی و دارویی طراحی شده است. در مدل پیشنهادی این مقاله از یک ساختار جریان برای نشان دادن چگونگی تاثیر بخش های مختلف سیستم ها و زیرسیستم های وابسته بر شیوع این بیماری در طولانی مدت استفاده می شود. نتایج گرفته شده از مدل پیشنهادی نشان می دهد که بخش های مختلف سیستم اصلی و زیرسیستم های مرتبط با آن در مدل سازی پویائی شناسی سیستم ها دارای حساسیت ها و تاثیرات متفاوتی هستند. تحلیل این مدل باتوجه به نتایج دو سناریو بررسی شده در اتخاذ تصمیم توسط دولتمردان مفید خواهد بود. نتایج مرتبط با مدل پیشنهادی با فرض عدم وجود واکسن یا داروی موثر در یک سال آینده بیانگر این است که تغییر در یک قسمت از سیستم می تواند مرگ ومیر کرونا را در شش ماه از 10500 نفر به بیش از 1.6 میلیون نفر افزایش دهد. بنابراین میزان مرگ ومیر این بیماری به سیاست گذاری ها و رفتارهای عوامل موثر در مدل وابسته است و با برنامه ریزی مناسب در مقابل هر سناریو می توان میزان مرگ ومیر را کاهش داد.

سیستم حمل ونقل, مدل سازی پویائی شناسی سیستم ها, کرونا, سیستم سلامت ایران, شیوع همه گیر