موسی اعظمی - دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.
مهرداد پویا - دانشجوی دکتری توسعه کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان.

در سال های اخیر بررسی های گسترده ای در زمینه ی حکمرانی آب انجام شده؛ اما ترسیم نقشه دانش و شبکه هم رخدادی واژگان آن برای نحستین بار در این بررسی مورد توجه واقع شده است. نقشه ی دانش می تواند منبع ها و روندهای دانش و کم بودهای آن را مشخص کند. این موضوع با تمرکز بر حکمرانی آب به عنوان حوزه ای نوین از دانش انجام شده است. برای انجام این تحقیق، درآغاز، داده ها از پایگاه اطلاع رسانی اسکوپوس سفارش داده شدند. آن گاه، مرحله های داده آمایی انجام و بر پایه ی هدف های تحقیق، داده های نهایی با استفاده از الگوریتم های مبتنی بر تحلیل شبکه ی اجتماعی در نرم افزار VOSviewer ارزیابی شد. یافته ها نشان دادند که از میان بیش از هفت هزار مقاله و 14 هزار نویسنده، کشورهای آمریکا، هلند و استرالیا بیش ترین انتشارها و نویسندگانی چون کلاودیا پول-وستل و جوییتا گوپتا بالاترین ارجاع ها را داشته اند. خوشه ی فکری پول-وستل، بیش ترین تراکم شبکه را دارا بود. از آسیا چین و هند در پایان فهرست بودند. تحلیل هم رخدادی واژگان، پنج خوشه ی پژوهشی در حکمرانی آب را آشکار ساخت که: شامل اقدام جمعی، سازگاری، آب زیرزمینی و تجربه ها؛ ظرفیت سازی، کشاورزی، تغییر اقلیم، خشکسالی و تاب آوری؛ شواهد، مشارکت، مدیریت یکپارچه، فناوری و اجرا؛ حقوق بشر، انرژی، بهداشت، راه حل ها و محیط زیست؛ و تعارض ها، همکاری ها، ارزیابی، سیاست و قدرت می شود. کاربست رویکرد نقشه دانش برای دست یابی به یک دیدگاه کل نگر در مسیر پژوهش های ترویج و آموزش کشاورزی آینده پیشنهاد می شود.

ترویج و آموزش, پژوهش های کشاورزی, نقشه دانش, تحلیل شبکه اجتماعی, حکمرانی آب, نقشه هم رخدادی