سید محمد علی ایازی - استاد یار دانشگاه آزاد واحد علوم وتحقیقات تهران، تهران، ایران.

بحث مبانی عرفان در مکتب اهل بیت(ع) از بررسی آیات قرآن و فهم مفسران عارف از این آیات جدا نیست که در سیر تاریخی خود در قالب بیان عارفان و مفسران عرفانی از این سخنان عرضه شده و در متون گوناگون عالمان نحله های دیگر جای گرفته است. اهمیت بررسی این مبانی، بدین جهت است که آیات و روایات دارای ابعاد گوناگونی است که این نحله از جهت دانش و زاویه دید خود از آن بهره برده و برداشت های متفاوتی متناسب با اهداف هستی شناسانه و انسان شناسانه کرده اند. از سوی دیگر این گرایش هرچند در بستر فرهنگ عمومی مسلمانان پدید آمد و عارفان برجسته آن، از اهل سنت بوده اند، اما در میان مولفان شیعه، رنگ و جلوه دیگری پیدا کرده و معارف بسیار غنی تری ارائه شده است؛ زیرا از آبشخور دیگری سیراب شده است. مهم ترین نکته این برجستگی، پشتیبانی آن به روایات و آموزه های اهل بیت است. حال اگر نظریه برخی شیعه شناسان را در نظر بگیریم که معتقدند منبع افکار و منشا معارف کامل شریعت اسلام، امامان شیعه هستند، یا جنبه باطنی اسلام را تشیع می دانند، اهمیت جایگاه اهل بیت و تاثیرگذاری آن در عرفان اسلامی و سخنان عارفان و مبانی فکری آنان به خوبی آشکار می شود. در این مقاله سعی شده، با مروری تاریخی از پیشینه این دانش در فرهنگ شیعه و بستر گرایش، به مبانی عرفان و مهم ترین آیات مورد توجه این عارفان اشاره شود .  

مبانی عرفان, تفسیر عرفانی, عرفان اهل بیت, عرفان نظری, عرفان عملی