محمدرضا رضائی - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه آزاد واحد دامغان.

در دادخواهی متداعیین باید از اهلیت قانونی برخوردار باشند. بنابراین یکی از شرایط اقامه دعوی داشتن اهلیت است. در مورد ضمانت اجرای اهلیت طرفین دعوی، در قانون آیین دادرسی مدنی مقررات مختلفی وجود دارد. از یک طرف طبق ماده 86 قانون آیین دادرسی مدنی چنانچه خوانده اهلیت نداشته باشد، می تواند از پاسخ به ماهیت دعوی امتناع کند، از طرف دیگر در ماده 105 قانون مذکور مقرر شده است که در صورت محجور شدن یکی از اصحاب دعوی، دادرسی به طور موقت متوقف می شود. اگر در مرحله اجرای حکم یکی از طرفین محجور شود به موجب مواد 10 و 31 قانون اجرای احکام مدنی دادرسی متوقف می شود. در ماده 332 قانون ایین دادرسی مدنی، قرار عدم اهلیت یکی از طرفین دعوی از قرارهای قابل تجدیدنظر است. در این مقاله که به روش توصیفی انجام می شود بررسی اثر عدم اهلیت اصحاب دعوا در دادرسی مورد واکاوی قرار گرفته نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد چنان چه خواهان در زمان طرح دعوا اهلیت نداشته باشد، قرار رد دعوی صادر می شود ولی اگر در جریان دادرسی، اهلیت خود را از دست دهد، قرار توقیف دادرسی می شود. خوانده چه در زمان طرح دعوی و چه در جریان دادرسی، اهلیت نداشته باشد، قرار توقیف دادرسی صادر می شود و با صدور این قرارها دادرسی متوقف خواهد شد. به نظر می رسد در حقوق کشور ما نظریه ضمانت اجراها در حقوق دادرسی مدنی خصوصا تمیز اهلیت از سمت و اختیار که موجب تشتت آرا و نظرات شده است نیازمند تامل جدی باشد.

دادرسی، اهلیت، ضمانت اجرا، قرار رد دعوی، توقیف دادرسی.