شناسایی و رتبه بندی عوامل اقتصادی موثر بر ورزش همگانی با توجه به رویکردهای جهانی و اولویت های داخلی

مقدمه: ورزش و فعالیت های جسمانی به عنوان واقعیتی اجتماعی، از زمان های بسیار دور، در جوامع بشری وجود داشته و جزئی از زندگیروزمره انسان ها را تشکیل میداده است (3). مشارکت جوانان در ورزش های سازمان یافته و فعالیت های فیزیکی برای توسعه سلامت، رشد وتندرستی مهم است (4). به همین دلیل برای رشد و گسترش هر چه بیشتر ورزش همگانی، درک و شناسایی عوامل موثر بر گرایش مردم بهسوی فعالیت های ورزشی نیازمند توجه جدی است. از جمله این عوامل می توان به وضعیت اجتماعی - اقتصادی و شاخص های آن از جملهمیزان درآمد، سطح تحصیلات، تراکم خانواده، سن، وضعیت تاهل و وضعیت سکونت اشاره کرد. همچنین از نظر پیر بوردیو 11 جامعه شناسفرانسوی مهمترین عواملی که می توانند نحوه توزیع رفتارهای ورزشی در میان اقشار متفاوت جامعه را توضیح دهند عبارتند از: سرمایهاقتصادی شامل (درآمد پولی، سایر منابع مالی، دارایی ها و حقوق مالی)، سرمایه فرهنگی شامل: (گرایشات و عادات دیرپایی که طی فرآیندجامعه پذیری حاصل می شوند وهدف های فرهنگی ارزشمندی قابلیت های تحصیلی و مهارتی را به دنبال دارد) ودر نهایت وقت آزاد (1)همچنین، دولت کانادا برای توسعه ورزش همگانی و حضور بیشتر مردم در فعالیت های ورزشی راهبردهای مالیاتی در نظر گرفته است. علاوهبر این، سازمان هایی که فعالیت های ورزشی را پشتیبانی مالی می کنند از بخشودگی های فوق بهره مند خواهند شد. این امتیازها درهردوبخش ورزش قهرمانی و همگانی وجود دارد اما وزن آن در ورزش همگانی بیشتر است (2). به همین منظور، در تحقیق حاضر به شناسایی ورتبه بندی این عوامل پرداختیم.روش شناسی: تحقیق پیش رو از نوع تحقیق کاربردی و کیفی می باشد. جامعه تحقیق، نخبگان ورزش همگانی بودند که با روش نمونهگیری در دسترس و از طریق ایمیل و همچنین از طریق شبکه های اجتماعی با اساتید کشورهای در دسترس به جمع آوری برنامه هایاقتصادی انجام شده در زمینه ورزش همگانی پرداخته شد و همچنین به 12 نفر از متخصصان و باتجربه های حوزه ورزش همگانی مراجعه واز طریق مصاحبه عمیق به شناسایی گویه های این عوامل بر اساس اولویت های داخلی پرداخته شد. در منابع علمی انجام 12 مصاحبه را برایرسیدن به اشباع نظری کافی می دانند. بعد از شناسایی این عوامل پرسشنامه در اختیار 12 نفر از اساتید خبره در زمینه مدیریت ورزشی بهمنظور تایید روایی (صوری و محتوایی) قرار گرفت. همچنین، پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ (α=0/85) تایید شد که این عدد نشان دهنده پایایی بالای پرسشنامه می باشد. در مرحله دوم این گویه ها در پرسشنامه پنج ارزشی لیکرت به صورت گلوله برفی به50 نفر نمونه که از نخبگان ورزش همگانب بودند پخش و جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل داده ها برای نرمال بودن داده ها ار آزمونکلموگروف اسمیرنوف استفاده شد و پس از تایید نرمال بودن داده ها، از همبستگی پیرسون به منظور تایید فرضیه استفاده شد. برای رتبهبندی عوامل نیز از آزمون فریدمن استفاده گردید.یافته ها:از 50 نفر نمونه مورد نظر حاکی از آن است که 40 نفر مرد (80%) و 10 نفر زن (20 %) می باشد. 10 نفر بین سنین 30-40 سال (20%)؛ 15 نفر بین سنین 40-50 سال (30%) و 16 نفر بین سنین 50-60 سال (18%) و 16 نفر سنین 60-70 سال سن (32%) بودند. دهد از 50 نفر نمونه تحت بررسی، 31 نفر بین 5-15 سال (62%)؛ 10 نفر بین 15-25 سال (20%) و 9 نفر بین 25-35 سال (18%) سابقهشغلی داشتند. 29 نفر عضو هیت علمی و هم در حوزه اجرایی (58%) و 21 نفر فقط در حوزه اجرایی (42 %) فعالیت دارند. طبق تحلیل دادهها ضریب همبستگی پیرسون با سطح معنی داری 0.000 تایید همبستگی و تاثیر عوامل اقتصادی بر توسعه ورزش همگانی می شود. (جدول در متن مقاله اصلی). طبق جدول بالا پراخت حق بیمه بیشتر به افرادی که ورزش می کنند در رتبه نخست قرار گرفت.نتیجه گیری: نتایج پژوهش در این بخش نشان داد که عامل اقتصادی بر توسعه ورزش همگانی نقش دارد. افرادی که در طبقات بالای اجتماعی –اقتصادی قرار دارند از سطوح فعالیت بالاتری نسبت به افراد سایر طبقات برخوردارند علاوه براین بین ورزش ها و بازی هایی کهطبقات برتر جامعه که از جایگاه بالاتری در اجتماع بر خوردارند انجام می دهند و ورزش هایی که طبقات پایین ترانجام میدهند تفاوت وجود دارد. از طرف دیگر نقش ویژگی های اماکن ورزشی نیز در ترغیب مردم در ورزش کردن نقش دارد. ممتازبخش وفکور در سال 1386 در پژوهشی با عنوان بررسی راهکارهای ارتقاء و توسعه ورزش همگانی بانوان دانشگاه علوم انتظامی، بیان داشتند،تامین رفاه اقتصادی و افزایش سرانه ورزشی برای ارتقاء و توسعه ورزش همگانی نقش دارند. که نتایج تحقیق حاضر، با نتایج تحقیقممتاز بخش (1386)، اسلامی و همکاران (1392) و هانگ و هامفریس (2012)، هم سو می باشد.

Keywords:

عوامل اقتصادی , توسعه , ورزش همگانی