فاطمه بادکوبه - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

یکی از مباحث مهم در فقه و حقوق مدنی موضوع اقاله است. در پژوهش حاضر به یکی از مباحث جزیی اقاله پرداختهشده است و آن این است که اگر طرفین قرارداد در هنگام اقاله از ثمن قرارداد بکاهند یا افزایش دهند تکلیف اقالهچه خواهد شد برخی از فقها و حقوقدانان این امر را به جهت مخالف بودن با ذات اقاله، موجب بطلان اقاله دانستهاند، لکن در نقطه مقابل، عده ای دیگر آن را صحیح قلمداد نموده اند.نگارنده با بررسی مسئله به این نتیجه رسیدهاست که افزایش یا کاهش ثمن موجب بطلان اقاله نمیگردد بلکه موجب تغییر ماهیت و مقتضای عقد می شود درواقع شرط فزونی و کاستی موجب دگرگون شدن ماهیت و مقتضای اقاله می شود و ماهیت عقد را به چیز دیگریتبدیل می کند و در واقع پس از افزایش یا کاهش ثمن، قراداد دیگری ایجاد می شود که می توان آن را قراداد جدیدتعریف کرد و اینگونه است که اصل آزادی اراده و قصد مشترک طرفین و عرف نیز تامین میشود بدون ایجاد خلل وبطلان در عقد دیگری.

اقاله، تراضی، قرارداد، ثمن، افزایش ثمن