زهره سناسیری - گروه روانشناسی (بالینی)، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
مولود کیخسروانی - گروه روانشناسی (بالینی)، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران
عزت دیره - گروه روانشناسی (بالینی)، واحد بوشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، بوشهر، ایران

هدف اصل ی این پژوهش بررسی اثربخشی آموزش مهارت های ارتباطی به والدین با الگوی یادگیری جانشینی بر بهبود روابط مادر- دختر در دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول شهرستان کنگان بوده است. طرح پژوهش از نوع آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش حاضر شامل دانش آموزان دختر مقطع متوسطه اول در سال تحصیلی 97=96 شهر کنگان و مادران آنها بود که تعداد 50 دانش آموز به همراه مادرانشان به شیوه نمونه گیری خوشه ای تصادفی انتخاب شدند و در دو گروه 25 نفری آزمایشی و گواه جایگزین و کاربندی تصادفی شدند. از مقیاس فنون تعارض و پروتکل آموزش مهارت های ارتباطی به والدین با الگوی یادگیری جانشینی برای جمع آوری داده های آماری استفاده شد. نتایج نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی به والدین با الگوی یادگیری جانشینی روابط مادر- دختر را بهبود می دهد. پس از کنترل اثر پیش آزمون بر اختلاف بین نمره میزان مهارت ارتباطی آزمودنی ها گروه آزمایش و گواه به روش تحلیل کواریانس، F محاسبه شده برای میزان مهارت ارتباطی آزمودنی ها گروه آزمایش و گواه برابر با 37/49 در سطح (P<0/0001) معنادار است. بنابراین، می توان گفت که مهارت های ارتباطی بر میزان تعارض دختر- مادر آزمودنی ها اثر مثبت دارد. یا به عبارت دیگر روابط دختر- مادر آزمودنی ها تحت آموزش مهارت های ارتباطی بطور معنی داری بیشتر از آزمودنی ها گروه گواه (آموزش ندیده) است (مطابق داده های جدول 4-5). میزان تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر میزان روابط دختر- مادر آزمودنی ها برابر با 0/444 است که نشان می دهد 44/4 درصد از واریانس رابطه مادر- دختر آزمودنی ها توسط مهارت های ارتباطی تبیین شده است. همچنین آموزش مهارت های ارتباطی به والدین توانسته است پرخاشگری کلامی در دانش آموزان را کاهش دهد. آموزش مهارت های ارتباطی به والدین توانسته است پرخاشگری جسمانی در دانش آموزان را کاهش دهد. آموزش مهارت های ارتباطی به والدین باعث افزایش توانایی استفاده از راهبردهای استدلالی در دانش آموزان می شود.

مهارت های ارتباطی، والدین، الگوی یادگیری جانشینی، روابط مادر- دختر، دانش آموزان