تحلیل انتقادی استعاره های قرآن براساس مدل تحلیلی چارتیس بلک (مطالعه موردی: سوره بقره)

امروز با گسترده تر شدن علوم انسانی، پژوهش های قرآنی از تنوع بیشتری برخوردار شده است؛ عنوان مثال، زبان شناسی یکی از روشهاینوین مطالعاتی زبان بوده و از آنجا که قرآن کریم نیز به زبان بشر نازل شده است، بررسی آن از منظر زبانشناسی می تواند گامی موثردر جهت معرفی یک خوانش جدید از کتاب آسمانی و ارائه آموزه های آن به زبانی ساده، علمی و کاربردی تلقی شود. باید توجه داشتکه دین قدیمی ترین ایدوئولوژی بوده و هدف اصلی آن تامین سعادت بشری است. قرآن تبلور این ایدوئولوژی به شمار آمده و در آناستعاره های مفهومی فراوان استفاده شده است. این جستار که با روش توصیفی_ تحلیلی محتوا و با بهره گیری از منابع کتابخانه اینگاشته شده است، در نظر دارد با استفاده از شیوه تحلیل انتقادی، استعاره های مفهومی سوره بقره را مشخص و چگونگی کارکرد آنهارا در تثبیت ایدوئولوژی تبیین نماید. در این پژوهش مشخص شد که استعارهها در سه کلان الگو شکل گرفته اند. آنها در سه سطحتوصیف، تفسیر و تبیین مورد بررسی قرار گرفتند. بخش نخست به گردآوری استعارهها اختصاص دارد. در سطح دوم تحلیل، استعاره هابا توجه به بافت موقعتیشان مورد تفسیر قرار گرفتند و در بخش سوم، رابطه استعاره های مفهومی و ایدوئولوژی در سوره بقره تبیین شد.برآیند این پژوهش نشان میدهد که در جریان کاربست استعاره های مفهومی، شگردهای دوگانگی مبتنی بر تضاد و ناسازواری میاناستعاره ها و چارچوب موقعیتیشان نقش مهمی در اقناع مخاطب داشته و با تولید هژمونی، کنش های اجتماعی را جهت مند می سازند.

Keywords:

سوره بقره , استعاره مفهومی , ایدوئولوژی , تحلیل انتقادی , اقناع