نسیم امرایی - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم و تکنولوژی بذر دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
علی منصوری - دانشجوی دکتری زراعت دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد تهران
حشمت امیدی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی و مرکز تحقیقات گیاهان دارویی دانشگاه شاهد تهران

گندم گیاهی استراتژیک در سراسر دنیا است و سهم قابل توجهی از سبد تغذیهایی مردم جهان بخصوص کشورهای درحال توسعه را به خود اختصاص داده است. بهمنظور بررسی اثر عصاره آبی اندامهای گیاه کینوا بر شاخصهای جوانهزنی گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرحکاملا تصادفی در آزمایشگاه فرآوری بذر دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد تهران انجام شد. فاکتور اول شامل 4 اندام مختلف کینوا (گلآذین، برگ، ساقه و ریشه) و فاکتور دوم شامل 6 غلظت عصاره آبی اندامهای کینوا (شاهد، %5، %25، %50، %75 و (%100 بودند. صفات موردمطالعه در این پژوهش شامل درصد جوانه زنی، تعداد گیاهچه نرمال، سرعت جوانهزنی، میانگین مدت جوانهزنی و نرخ جوانه زنی بودند. نتایج نشان داد اثر نوع اندام، غلظت عصاره و اثر متقابل این دو بر بیشتر صفات موردمطالعه معنیدار بودند. اعمال غلظتهای بالای عصاره اندامهای مختلف کینوا سبب کاهش درصد جوانهزنی، سرعت جوانه زنی، تعداد گیاهچه نرمال، میانگین مدت جوانهزنی و نرخ جوانهزنی شد. بیشترین اثر منفی بر صفات موردمطالعه با اعمال عصاره گل آذین به بذور گندم به دست آمد. در برخی صفات اثرات عصاره گلآذین با عصاره برگ تفاوت معنیداری نداشت. این اثرات منفی میتوانند به علت تجمع بالای متابولیت های ثانویه در بذر و برگ به عنوان قویترین مخازن گیاه، یا بالا بودن EC عصاره های تهیه شده باشند. در برخی صفات مشاهده شد که غلظتهای پایین عصاره ساقه و ریشه اثرات مثبتی بر صفت موردمطالعه داشتند.

آللوپاتی، جوانه زنی، عصاره آبی، کینوا، گندم