فیروزه چمن دوستی - استادیار موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور

در طی سه ده گذشته تعداد دانشمندان علوم گیاهی که از تکنیک های کشت بافت برای اصلاح گیاهان استفاده می نمایند افزایش چشمگیری داشته است. این تکنیک امکان جهت دهی به پژوهش های انجام شده برای اصلاح گیاهان را فراهم می کند. در بررسی حاضر با تغییر کوچکی در محتوی محیط های کشت امکان به کارگیری دو فایده این تکنیک یعنی ریزازدیادی و ایجاد تنوعات سوماکلونال در جهت اصلاح گیاهان جنس سیتروس مورد بررسی قرار گرفته است. 4/44 میکرومول در لیتر هورمون BA با 0/053 میکرومول در لیتر هورمون NAA منجر به ایجاد شاخه های انبوه روی ریزنمونه های گره دار لیموترش ایرانی در محیط کشت پایه MS شد. در همین محیط کشت پایه و در حضور همین مقدار از هورمون 0/049 BA میکرومول در لیتر IBA سبب شاخه زایی از ریزنمونه ها به شکل غیر مستقیم و با عبور از مرحله کالوسی، شد. این دو شکل متفاوت شاخه زایی از ریزنمونه های لیمو ترش ایرانی امکان به کارگیری روش های ریزازدیادی و ایجاد تنوعات سوماکلونال در مرکبات را فراهم نمود. از طرفی ایجاد کالوس روی ریزنمونه های تهیه شده از گیاهان بالغ لیمو (مرکبات) سیستم مناسبی برای باززایی گیاه در پژوهش های انتقال ژن ارائه می کند.

تنوعات سوماکلونی، ریزازدیادی، کشت بافت، لیمو ترش ایرانی