کیمیا صراف ماموری - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست فناوری میکروبی، دانشکده زیست فناوری، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل
سمیه رهایی - عضو هیئت علمی، دانشکده زیست فناوری، دانشگاه تخصصی فناوری های نوین آمل

شاهدانه با نام علمی Cannabis Sativa L. گیاهی علفی، یکساله و متعلق به خانواده Cannabacea است. شاهدانه گیاهی دارویی-صنعتی، بومی آسیای مرکزی است و موارد استفاده از آن به عنوان منبع سوخت، غذا، فیبر و دارو هزاران سال است توسط بشر در دنیا گسترده شده است. ایران یکی از رویشگاه های مهم این گیاه ارزشمند به شمار می رود. کانابینوئیدها دسته مهمی از ترکیبات زیست فعال موجود در شاهدانه هستند که از مهمترین آن ها دلتا 9 تتراهیدروکانابینول و کانابیدیول می توان نام برد. این دسته ترکیبات مهم زیستی برای طیف وسیعی از بیماری ها از جمله در درمان درد، التهاب، صرع، اختلالات خواب، بیماری ام اس، بی اشتهایی و درمان سرطان ها به خصوص سرطان پستان و سرطان خون مفید می باشند. انجام مطالعات بسیاری بر کشت سلول های حیوانی و انسانی، اثرات ضد تومور کانابینوئیدها را در انواع مختلف سرطان تایید کرده است. ترکیبات زیست فعال کانابینوئید بسیار چربی دوست بوده و زیست دسترس پذیری پایینی دارند. سیستم های حامل مبتنی بر لیپید که شامل لیپوزوم ها و نانولیپوزوم ها هستند به دلیل تحویل کارآمد و هدفمند ترکیبات فعال زیستی و انکپسوله کردن موثر، امیدوارکننده ترین فناوری انکپسوله کردن این دسته ترکیبات به شمار می رود.

شاهدانه، کانابینوئیدها، زیست فعال، سرطان، نانولیپوزوم