اکولوژی جاده با تمرکز بر تاثیر جاده بر پوشش گیاهی

برای انجام مدیریت در اکوسیستم های جنگلی، ساخت و نگهداری شبکه جاده های جنگلی به عنوان اصلیترین رکن برنامه ریزی و مدیریت محسوب میشود. احداث جاده سبب ایجاد تغییرات و آثار منفی در جنگل میشود که از جمله آثار منفی میتوان تخریب جنگل، تغییر الگوی زهکشی طبیعی، تقسیم و جدایی زیستگاه ها، ایجاد و تشدید شکلهای مختلف فرسایش خاک و حرکات تودهای نام برد. از طرفی جهت اجرای مدیریت پایدار جنگل، ساخت و حفظ جاده امری ضروری است. اغلب مکانیسمهایی که به وسیله جاده سازی میتواند زندگی گیاهان و جانوران تحت تاثیر قرار گیرد، پیچیده و نامشخص بوده و در ابتدا نیاز است که اثرات اکولوژیک جاده های موجود شناسایی و سپس مبادرت به کاهش اثرات منفی و انجام تکنیکهای بهسازی گردد. مقاله پیشرو بر پژوهش های انجام گرفته در دنیا و مطالعات انجامشده در داخل کشور در ارتباط با اثرات جاده های جنگلی بر روی پوشش گیاهی تمرکز دارد. نتایج کلی پژوهشها نشان میدهد که در حاشیه جاده های جنگلی مقدار رویش درختان کمتر، مقدار شاخصهای تنوع و غنای زادآوری درختی و پوشش علفی بیشتر، مقدار شاخص یکنواختی کمتر و تنوع گونه های گیاهی مهاجم بیشتر از داخل جنگل است. از آنجایی که علم اکولوژی جاده در ایران بهعنوان علم نوپایی شناخته میشود، نیاز است تاثیرات جاده های جنگلی بر روی پوشش گیاهی بیشتر مورد پژوهش قرار بگیرد. با بررسی میزان اثر جاده های جنگلی بر روی عوامل اکولوژیکی و مقایسه آن با داخل جنگل، میتوان در مورد مقدار حساسیت هر منطقه نسبت به تغییرات اکولوژیکی شناخت پیدا کرد و مناطق حساس و شکننده را شناسایی و تکنیکهای بهسازی را پیشنهاد نمود.

Keywords:

تنوع , جاده سازی , حاشیه جاده , زادآوری , تکنیک بهسازی