تحلیلی بر جریان های فضایی و شبکه منطقه ای در نواحی مرزی. مطالعه موردی: نواحی مرزی استان گلستان

تقویت پیوندهای روستایی شهری با هدف  توسعه اقتصادی و کاهش  فقر، به شرایط جغرافیایی، اجتماعی-اقتصادی و اکولوژیکی محلی و منطقه­ای بستگی شدید دارد و جریان­های موجود که بین سکونتگاه­های روستایی - شهری و شبکه منطقه­ای منتج از آن در شرایط مناسب می­توانند موجد همبستگی و پیوندهای روستایی- شهری و نه تنها به برپایی شبکه­های فضایی منتهی گردیده، بلکه زمینه شکل­گیری شبکه­های اجتماعی را نیز مهیا نمایند.این خود می­تواند بستر مناسبی را جهت توسعه یکپارچه روستایی- شهری فراهم آورد. در این­راستا این پژوهش در چارچوب منطقی قیاسی و روشی تحلیلی- توصیفی و انتخاب 20 روستای مرزی به عنوان حجم نمونه بادرنظرداشتن مرز بین­المللی به عنوان یک واقعیت فضایی، در پی تجزیه و تحلیل فضای جریان­ها مابین سکونتگاههای روستایی و شهری در انزوای جغرافیایی نواحی مرزی استان گلستان است، تا از این طریق امکان شکل­گیری شبکه ­منطقه­ای مبتنی بر پیوندها و توسعه یکپارچه روستایی شهری مورد بررسی قرار گیرد. نتایج به­دست­آمده نشان­دهنده آن است که همبستگی مستقیمی مابین جریان­ها و سطح توسعه­یافتگی سکونتگاههای روستایی جهت شکل­گیری شبکه منطقه­ای وجود دارد و جریان موجود مابین سکونتگاه­های شهری و روستایی در منطقه مورد مطالعه در چارچوب یک شبکه منطقه­ای، در برگیرنده سه شبکه محلی است. در کرانه غربی منطقه مورد مطالعه، شهر گمیش­تپه به عنوان یک شهر کوچک میانی و روستا - شهر سیمین­شهر و روستاهای پیرامونی یک شبکه محلی (مبتنی بر منظومه روستایی سیمین­شهر) و در کرانه شرقی منطقه مادرشهر ناحیه­ای گنبد و روستا شهر اینچه­برون یک شبکه محلی (مبتنی بر منظومه روستایی اینچه برون) و نواحی میانی شهر متوسط آق­قلا و روستا شهر انبارالوم و روستاهای مرتبط شبکه محلی دیگری (مبتنی بر منظومه روستایی انبارالوم) را شکل داده­اند و یک شبکه محلی در منتهی­الیه نواحی غربی منطقه مورد مطالعه شامل شهر گنبد و روستاهای پیرامونی (منظومه روستایی داشلی برون) در حال شکل­گیری است.

Keywords:

شبکه منطقه ای , شبکه محلی , منظومه روستایی , ترکمن صحرا , توسعه روستایی- شهری