سنجش نابرابری فضایی شاخص های سلامت محیط زیست شهری . نمونه موردی : نواحی کلان شهر تهران

زیستن در یک محیط زیست سالم و دسترسی عادلانه به فضاهای سالم شهری ازجمله مولفه های اصلی عدالت فضایی و عدالت محیط زیستی در شهر به حساب می آید. امروزه همراه با افزایش دگرگونی در فضاهای شهری و رشد ناهماهنگ و ضد محیط زیستی کلان شهر تهران، فرصت های نابرابر جهت زندگی در فضاهای سالم شهری نیز به وجود آمده است و به نوعی عدالت در شهر را از این منظر با چالش روبه رو ساخته است. هدف این پژوهش بررسی نابرابری فضایی شاخص­های سلامت محیط زیست شهری در بین نواحی شهری کلان شهر تهران است. پژوهش بر این فرض استوار است که در سطح نواحی شهر تهران از منظر شاخص های سلامت محیط زیستی، نابرابری فضایی وجود دارد. جهت بررسی این موضوع از مدل UHI که سازمان بهداشت جهانی برای سنجش سلامت در نواحی شهری معرفی کرده بهره گرفته شده و همچنین از نرم افزار پیشرفته CommunityVIZ که در محیط ArcGIS عمل می کند استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که بین نواحی شهری کلان شهر تهران ازنظر شاخص­های سلامت محیط زیست شهری نابرابری وجود دارد و این نابرابری از الگوی خوشه­ای پیروی می­کند به طوری که نواحی شمال و شمال­غربی از نظر شاخص­های سلامت دارای وضعیت بهتری نسبت به نواحی مرکزی و جنوب­غربی کلان شهر تهران است؛ همچنین نتایج نشان می­دهد که بین شاخص­های اقتصادی، اجتماعی، محیطی – فضایی و شاخص سلامت محیط زیست شهری همبستگی قوی وجود دارد و این نشان می­دهد که هر گونه اقدام جهت ارتقاء سلامت شهری بدون توجه به شاخص­های مربوطه امکان­پذیر نیست و نیازمند یک برنامه­ریزی یکپارچه توسعه شهری است.    

Keywords:

نابرابری فضایی , سلامت محیط زیستی , نواحی شهری , کلان شهر تهران