عناصر ایرانی و میانرودانی در هنر سکایی؛ با تاکید بر گنجینهٔ فترزفلده

سکاها با آن که مردمانی بیابان گرد بودند و اقتصاد آن ها بر پایه دست اندازی به همسایگان متمدن شان وابسته بود، از ذوق هنری برخوردار بوده و هنر را ستایش می کردند. آنان فاقد شهر یا سکونت گاه دایمی سازمان یافته بودند؛ ولی از گورها و کورگان ها و نهان گاه های آنان، آثار ارزشمندی یافته شده که مایه هنر در آن ها دیده می شود. از بزرگ ترین کشفیات هنر فاخر سکایی، می توان به گنجینه های پازیریک و فترزفلده اشاره کرد که در هر کدام، اقلام زرین ارزشمندی یافت شده است؛ که تاثیر هنر ایرانی دوره هخامنشی و پیشاهخامنشی، به روشنی، دیده می شود. نویسنده این مقاله با هدف معرفی یکی از جنبه های فراموش شده هنر ایرانی در اروپا، با رویکرد توصیفی – تحلیلی و مطالعات اسنادی، در پی پاسخ گویی بدین پرسش ها است: آثار بازیافته از فترزفلده با استناد به کدام عناصر، از هنر ایران و میان رودان باستان متاثر شده و آن ها چگونه به هنر سکایی فترزفلده نفوذ کرده اند این آثار شامل چند زین ابزار زرین، چند قطعه اسلحه و آرایه هستند که اشیای زرین یافته شده، دارای نقوش و طرح هایی از موجودات اساطیری و حیوانی و طرح های جالب توجه دیگر است. بررسی های به عمل آمده، گویای آن است که نقوش و طرح های موجود بر روی این آثار از خاستگاه مشترک برخوردار بوده و همگی، به طور دقیق، از هنر ایرانی و میان رودانی اثر پذیرفته و یا در این منطقه ساخته شده اند. از میان مناطق و شیوه های هنری متعدد، آثار هنری عصر مفرغ زاگرس بیش از همه به چشم می خورد که این امر با جریان نفوذ سکاها به آن منطقه در دوره مادها و وجود گورهای سکایی در آن جا مطابقت دارد.

Keywords:

هنر سکایی , گنجینه , فترزفلده , لشکرکشی داریوش به اروپا , هنر هخامنشی , هنر میانرودان