مهدیه ابویی مهریزی - دانشجوی کارشناسی ارشد مامایی، کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
رضا حشمت - متخصص طب سوزنی، انجمن طب سوزنی ایران، تهران، ایران.
پریسا رضانژاد - دانشجوی دکترای آمار زیستی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
ملیحه نصیری - استادیار گروه آمار زیستی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

مقدمه: کنترل دردهای بعد از زایمان طبیعی بر مراقبت مادر از نوزاد و برگشت مادر به زندگی عادی تاثیر دارد. مطالعات نشان دهنده تاثیر فشار بر نقطه 3 کبدی در کاهش درد با منشا رحمی، مانند درد قاعدگی است، لذا مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر نقطه فشاری 3 کبدی بر شدت پس­درد زایمان انجام شد. روش­کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شاهددار در سال 97-1396 بر روی 150 نفر از مادرانی که در بخش مراقبت­های پس از زایمان بیمارستان شهید صدوقی یزد زایمان طبیعی داشته و از پس­درد شکایت داشتند، انجام گرفت. مادران به روش تخصیص تصادفی به سه گروه 50 نفری نقطه فشاری 3 کبدی، گروه شم و ایبوپروفن تقسیم شدند. به هر سه گروه در صورت شدت درد متوسط و شدید، دوز خوراکی ایبوپروفن 400 میلی­گرم هر 6 ساعت تا 24 ساعت داده شد. در گروه نقطه فشاری 3 کبدی (گروه مداخله)، فشار روی نقطه 3 کبدی به­ مدت 10 دقیقه روی هر پا انجام شد، در گروه شم نیز فشار به همین صورت در نقطه نابجا انجام شد. گروه شاهد (مراقبت معمول) فقط دارو دریافت کردند. درد هر 6 ساعت قبل از هر دفعه مداخله، 30 و 120 دقیقه بعد از هر دفعه مداخله اندازه­گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه 16) و آزمون های کای­دو، فریدمن، کروسکال والیس، ویلکاکسون و مدل معادلات برآورد تعمیم یافته انجام گرفت. میزان p کمتر از 05/0 معنی دار در نظر گرفته شد. یافته­ها: شدت پس­درد بعد از مداخله نسبت به قبل از مداخله در هر گروه، تفاوت آماری معناداری داشت و با گذشت زمان به طور متوسط میانگین نمره درد 34/0 کمتر شد (001/0> p). میانگین نمره درد در گروه نقطه 3 کبدی نسبت به گروه شاهد به طور متوسط 23/0±8/0 کمتر بود (001/0=p) و میانگین نمره درد در گروه نقطه 3 کبدی نسبت به شم 3/64±0/0کمتر بود (035/0=p)، اما بین دو گروه شم و شاهد اختلاف معناداری وجود نداشت (468/0=p). نتیجه گیری: طب فشاری در نقطه 3 کبدی در تسکین پس­درد زایمان موثر است و می­توان در بالین از نقطه فشاری 3 کبدی مانند دیگر نقاط فشاری موثر بر پس­درد، کمک گرفت.

پس­ درد زایمان, طب فشاری, مراقبت پس از زایمان