اشرف السادات موسوی - کارشناس ارشد حقوق محیط زیست، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی
مهدیس طایفه هاشمی - کارشناس ارشد حقوق محیط زیست، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

آزاد سازی تجارت و رژیم نو ظهور تجاری و سرمایه گذاری جهانی در حالی که به کشورها امکان می دهد از مزایای زیادی بهره مند شوند ، به محلی برای رقابت مداوم بین کشورها، بازیگران قدرتمند بخش صنعت و سازمان های جامعه مدنی جهت تاثیرگذاری در شکل گیری قوانین، اصول، رویه ها و نهادها تبدیل شده است. وجود شرکت های عمده دخانیات، الکل و مواد غذایی فرآوری شده که به دنبال نفوذ در دولت ها برای تاثیر گذاری در این فرآیندها هستند، منجر به توزیع گسترده و مصرف کالاهای ناسالم در سراسر جهان شده است و منجر به شیوع بیماری های غیر واگیر ناشی از رژیم غذایی فرآوری شده ، مصرف الکل و دخانیات شده است. و مانع تاثیرگذاری مثبت تجارت آزاد در این حوزه شده و تاثیرات مثبت تجارت آزاد را تحت الشعاع قرار داده است. لازم به ذکر است که افزایش اعمال نفوذ غیرمجاز فعالان بازار بر محیط های نظارتی ملی و بین المللی که توسط توافقنامه هایی مانند توافق شراکت جامع و پیشروی ترانس-پاسیفیک نیز پیش بینی شده است، باعث افزایش نگرانی ها گردیده است. در مقاله ی حاضر با بیان تاثیرات منفی اعمال نفوذ شرکت های عمده دخانیات، الکل و مواد غذایی فرآوری شده بر سلامت و بهداشت عموم به ارائه راهکارهایی مثل لایه برداری از لایه های پیچیده موافقتنامه های تجاری و کنترل مشارکت بازیگران خصوصی و بازنگری زبان در توافق نامهها و غیره برای کمک به محافظت و ارتقاء سلامت انسان و ایجاد تعادل بین منافع عمومی و خصوصی در معاملات تجاری پرداخته شده است.

تجارت آزاد ، توافقنامه های تجارت آزاد، قانون اساسی جهانی، مکانیسم حل اختلاف سرمایه گذار و دولت