سازمان آبیاری سنتی در باغستان های محله قصردشت شیراز

در بیشتر مناطق کشور بهره برداری ازمنابع و سرچشمه های آبی وسپس مدیریت در توزیع عادلانه آن به زمین ها و باغستان های توسط سازمان های آبیاری و به شیوه سنتی اجرا می گردد. محله قصردشت شیراز یکی از محله های واقع در حریم پنجگانه سبز شیراز است که بسترفیزیکی آن را باغستان های انار تشکیل داده است که ازگذشته تا کنون به شیوه سنتی غرغابی مشروب می شوند.کارگزاران آبیار در این سازمان درقالب یک نظام سلسله مراتبی در طبقاتی از دانش، تخصص، اجرا و فنون به عملیاتی کردن آبرسانی به باغستان ها اقدام نموده اند. دراین پژوهش با هدف بررسی منابع آبی قابل بهره برداری باغداران و چگونگی ساز وکار سازمان آبیاری سنتی در مدیریت آبرسانی، باروش کتابخانه ای ابتدا به جمع آوری اسناد مرتبط با منابع تامین آب پرداخته ایم و سپس با روش مصاحبه باز و مشاهده مشارکتی به اقدام پژوهی در زمینه چگونگی شرح وظایف کارگزاران هرطبقه از این نظام پرداخته ایم.از دست آوردهای این پژوهش معرفی حوزه های آبی مورد بهره برداری باغداران است که عبارتند از چشمه سارهای جبال دراک و تنگ سرخ ، چشمه سارهای جبال قره پیری و قنات های پرآب قصرقمشه و همچنین چشمه تاریخی جوشک و رودخانه شش پیر. دیگر دستاورد پژوهش پیش روی، شناخت و معرفی طبقات چهارگانه سازمان آبیاری سنتی در محله قصردشت شیراز است. میراب ها با حد وظایف تشریفاتی تر اما اساسی تر در بالاترین طبقه جای گرفته اند و پس از ایشان مناصب دبگر چون حسابداران ، امال ها آبیاران محلی یا عملیاتی و در پایین ترین طبقه، مقنی ها قرار گرفته اند.

Keywords:

نظام آبیاری سنتی , میراب ها , باغستان های قصردشت , آبیاران عملیاتی , منابع آبی باغستان های قصردشت.