روح اله رضایی - عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه زن
الهام ودادی - دانشجوی کارشناسی ارشد توسعه روستایی، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانش
لیلا صفا - دانشجوی دکتری ترویج کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه

به کارگیریدانشمدرنوفناوری های نوین در عرصه کشاورزی از اثرات و پیامدهای مثبت و منفی متعددی برخوردار بوده است، این دانش موجب افزایش کارایی و عملکرد تولیدات کشاورزی و در مقابل آسیب رساندن به محیط زیست شده است. از اینرو، طی سال های اخیر با توجه به محدودیت ها و چالش های دانش و فناوری های نوین، به کشاورزی به عنوان نیروی مخرب محیط زیست و تنوع زیستی نگریسته شده و راهکارهای مختلفی به منظور رفع این چالش ها پیشنهاد شده است که یکی از مهمترین آنها، توجه به تجارب و آموخته های مردم محلی و بکارگیری شیوه های سازگار با محیط زیست در قالب دانش سنتی آنها می باشد. با توجه به اهمیت موضوع، در مقاله توصیفی- تحلیلی حاضر تلاش شده است تا به مطالعه مفهوم و انواع دانش سنتی ونقش حفاظتی آن در راستای توسعه پایدار زیست محیطی پرداخته شود.در این زمینه، ابتدا با بیان مقدمه ای کوتاه به بررسی مفهوم دانش سنتی از دیدگاه صاحبنظران مختلف و انواع آن پرداخته شده است. سپس در بخش اصلی مقاله، با تشریح نمونه هایی از دانش کشاورزی سنتی، نقش حفاظتی این دانش در توسعه پایدار زیست محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. در نهایت، با توجه به ضرورت شناسایی، ثبت و حمایت از دانش سنتی کشاورزی، در بخش بحث و نتیجه گیری ساز و کارهایی در این زمینه ارایه شده است.

توسعه پایدار، دانش سنتی، کشاورزی، محیط زیست