بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های گیاه دارویی عناب (Ziziphus jujuba Mill)

عناب (Ziziphus jujuba Mill.) یکی از گیاهان مهم دارویی حاوی موسیلاژ است که در صنایع دارویی کاربرد فراوان دارد. در این پژوهش به منظور بررسی ویژگی های اکوتیپ های عناب بومی ایران، تعداد 24 اوتیپ عناب از نقاط مختلف کشور انتخاب گردید و صفات کمی و کیفی آن ها در آزمایشگاه های دانشگاه تربت مدرس و تهران در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه همبستگی ساده صفت ها نشان داد که همبستگی های مثبت و منفی معنی داری بین برخی صفت ها ی مهم وجود دارد که می توان به همبستگی مثبت بین مقدار موسیلاژ با نسبت گوشت به هسته و شکل هسته و همبستگی منفی بین مقدار موسیلاژ با وزن و قطر هسته و شکل میوه اشاره کرد. تجزیه به عامل ها به روش و ریماکس، چهار عامل حجم میوه، هسته، گوشت میوه و موسیلاژ را تعریف نمود. تجزیه خوشه ای اکوتیپ ها را در چهار گروه قرار داد و سه گروه با خاستگاه اصفهانی، قمی و مازندرانی را تفکیک نمود. اکوبیپ های فرس داری خاستگاه اصفهانی و اکوبیپ های قم دارای خاستگاه اصفهانی و مازندارنی بودند. بر اساس نتایج به دست آمده، تنوع بالایی بین صفات ارزیابی شده مشاهد شد که تنوع بالای ژنتیکی بین اکوتیپ ها را نشان می دهد و می تواند زمینه مناسبی برای به نژادی این گیاه دارویی ارزشمند فراهم آورد.

Keywords:

عناب , تنوع ژنتیکی , تجزیه به عامل ها , تجزیه خوشه ای