اسماعیل شیدای - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگ
موسی اکبرلو - استادیار گروه مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
مرتضی مفیدی - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشگاه تهران

نگهداری، مدیریت، حفاظت و بهره برداری معقول از اکوسیستم های مرتعی مستلزم شناخت علمی و همه جانبه ی آنهاست. بر این اساس شناسایی تنوع فلوریستیکی مراتع مبنایی برای مدیریت و استفاده از منابع مراتع می باشد. عدم آگاهی علمی باعث بهره برداری بی رویه و نادرست از پوشش گیاهی خواهد شد که موجب بر هم خوردن تعادل موجود بین اجزای اکوسیستم های طبیعی می شود. در این میان پوشش گیاهی یکی از اجزای اکوسیستم های طبیعی می باشد. شناخت و مطالعه پوشش گیاهی اکوسیستم ها می تواند پیش زمینه مطالعات اکولوژی گیاهی محسوب گردد. در این تحقیق سعی بر معرفی لیست فلورستیک منطقه است. لذا گیاهان با استفاده از پیمایش صحرایی جمع آوری و شناسایی شدند و بر اساس طبقه بندی فیلوژنی تیره ها، جنس ها و گونه های گیاهی مشخص شدند. برای طبقه بندی اکولوژیکی از طبقه بندی رانکیه و پابو استفاده شد. همچنین با پرسش از مردم بومی کاربرد گونه های گیاهی و میزان خوشخوارکی گونه ها برای دامهای منطقه مشخص شد. نتایج نشان میدهد گیاهان منطقه مورد مطالعه شامل 102 گونه است که در 25 تیره گیاهی طبقه بندی شدند. از مهمترین تیره های منطقه می توان تیره کاسنی Asteraceae (25 گونه)، تیره گندمیان Gramineae (16 گونه) و تیره نعناع Labiatae (8 گونه) را نام برد. مراتع حوضه ورزقان چای دارای غنای گونه ای با کاربرد دارویی قابل ملاحظه ای است لذا می تواند از مراتع منطقه کاربریهای دیگری نیز صورت گیرد. نکته دیگری که از نتایج حاصل شد این است که به دلیل فشار زیاد بر مراتع گونه های غیر خوشخوراک در منطقه گسترش یافته اند لذا باید اقدامات مدیریتی برای جلوگیری از این روند صورت گیرد تا تنوع گیاهی از معرض خطر دور بشود.

پوشش گیاهی، تنوع فلوریستیکی، خوشخوراکی، طبقه بندی اکو لوژیکی، تنوع فلوریستیکی، مراتع ورزقان چای