مصطفی تعظیمی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
سید حجت هاشمی - استاد، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
سعید رهنما - استادیار، گروه مهندسی مکانیک، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

در این پژوهش شکست نگاری نمونه نامتجانس (با درز جوش افقی) آزمایش ضربه سقوطی از جنس فولاد API X65 برای اولین بار انجام شده است. مقطع شکست نمونه آزمایش شامل سه ناحیه فلز پایه، متاثر از حرارت و جوش می باشد. آزمایش طبق استاندارد API 5L انجام شده است. ترک با شکست تورقی از ناحیه ریشه شیار شروع شده و تا 5/14 میلی متر از مسیر شکست ادامه دارد. پس از ناحیه تورقی، سطح شکست با تغییر زاویه 45 درجه نسبت به صفحه ی سطحی، به شکست نرم برشی تبدیل می شود که این زاویه تا ناحیه شکست معکوس ادامه دارد. در عکس های حاصل از میکروسکوپ الکترونی روبشی در هر سه ناحیه فلز پایه، متاثر از حرارت و جوش، علائم شکست نرم که شامل حفره های مخروطی با اندازه، جهت و شکل متفاوت می باشد، مشاهده شد. همچنین در ناحیه فلز پایه علائم شورون ناقص با تراکم بالا در ریشه شیار ترک مشاهده شد. در ادامه مسیر رشد ترک و در ناحیه برخورد چکش، شکست معکوس تورقی مشاهده شد که از هر دو طرف توسط سطوح برشی با زاویه 45 درجه محصور شده است. سطح شکست نرم محاسبه شده در محدوده ی استاندارد بوده و بیانگر چقرمگی مطلوب این فولادها جهت استفاده در خطوط انتقال گاز می باشد.

آزمایش ضربه سقوطی, سطح شکست, نمونه نامتجانس, فولاد API X65, لوله های انتقال گاز