زهرا صادقی بابوکانی - گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی، شهرکرد،شهرکرد، ایران
احمد غضنفری - گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد،شهرکرد، ایران
رضا احمدی - گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد، شهرکرد، ایران
مریم چرامی - گروه روانشناسی، دانشکده ادبیات، دانشگاه آزاد اسلامی شهرکرد، شهرکرد، ایران

پژوهش حاضر باهدف مقایسه اثربخشی فعال سازی رفتاری و توان بخشی روانی- اجتماعی بر کارکردهای شناختی روانی کلام، انتزاع و توجه زنان مبتلا به اسکیزوفرنی مزمن انجام گرفت. طرح پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل و مرحله ی پیگیری بود. جامعه آماری پژوهش تمامی زنان مبتلابه اسکیزوفرنی مزمن مرکز جامع توان بخشی بیماران روانی پراور شهرستان شهرضا بودند که 45 نفر براساس ملاک های ورود به مطالعه، به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب و به صورت تصادفی در سه گروه 15 نفری فعال سازی رفتاری، توان بخشی روانی اجتماعی و کنترل جایگزین شدند. افراد دو گروه آزمایش در دوره های فعال سازی رفتاری و توان بخشی روانی-اجتماعی در 12 جلسه 90 دقیقه ای شرکت کردند؛ اما برای گروه کنترل، مداخله ای صورت نگرفت. شرکت کنندگان در سه مرحله به آزمون ارزیابی شناختی مونترال پاسخ دادند. داده های پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر چند متغیری تحلیل شد. نتایج حاکی از تاثیر درمان فعال سازی رفتاری در افزایش روانی کلامی و بهبود توجه زنان مبتلابه اسکیزوفرنی مزمن در مرحله پس آزمون بود. همچنین نتایج نشان داد که مداخله توان بخشی روانی اجتماعی سبب افزایش انتزاع کلامی زنان مبتلابه اسکیزوفرنی مزمن در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون گشته و اثر آن در طول زمان نیز ثابت باقی مانده بود. بنابراین می توان از مداخله فعال سازی رفتاری بر بهبود کارکردهای شناختی روانی کلامی و توجه و از توان بخشی روانی اجتماعی در بهبود انتزاع کلامی بیماران مبتلابه اسکیزوفرنی مزمن استفاده نمود.

اسکیزوفرنی مزمن, توان بخشی روانی اجتماعی, فعال سازی رفتاری, کارکردهای شناختی