زهره ذوقی - گروه جنگل شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس، واحد نور، نور، ایران
سید محسن حسینی - گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران، ایران
مسعود طبری کوچکسرایی - گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران، ایران
یحیی کوچ - گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تربیت مدرس ، تهران، ایران

تنش خشکی مهمترین تنش غیر زنده است که بر رشد، توسعه و عملکرد گیاهان تاثیر به‎سزایی دارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر پرلیت، معرفی شده به عنوان اصلاح کننده خاک، روی پاسخ‎های رشد و فیزیولوژیکی نهال‎های بلندمازو تحت تنش کم‎آبی انجام شد. به این منظور آزمایشی در قالب طرح کامل تصادفی در شرایط گلخانه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گشت. نهال‎های مورد نظر در بستر‎های مختلف پرلیت شامل صفر (بدون پرلیت)، 15، 25 و 35 درصد در خاک به مدت 5 ماه تحت تنش کم‎آبی در سه سطح 40، 70 و 100 درصد ظرفیت زراعی قرار گرفتند. اندازه گیری تبادلات گازی شامل فتوسنتز، هدایت روزنه‎ای و تعرق و نیز پتانسیل آبی برگ، رویش قطری و ارتفاعی و وزن خشک ریشه، ساقه، برگ نهال های بلندمازو در تیمارهای مختلف در آخر دوره انجام شد. نتایج نشان داد که اثر سطوح مختلف تنش رطوبتی و پرلیت بر صفات مورد بررسی معنی‎دار بود. کمبود آب تا 40 درصد ظرفیت زراعی سبب کاهش 51 و 68 درصد به ترتیب در میزان فتوسنتز وهدایت روزنه‎ای برگ نهال‎های بلندمازو شد. بیشترین میزان رویش قطری، طولی و وزن خشک نهال‎های بلندمازو در شرایط عادی و تنش به ترتیب در تیمار 25 و 35 درصد پرلیت مشاهده گشت. نتایج این تحقیق نشان داد افزودن پرلیت به خاک (25 درصد) در رشد نهال‎های بلندمازو موثر بود و ویژگی‎های فیزیولوژیکی را در شرایط تنش کم آبی بهبود بخشید.

اصلاح خاک, تنش خشکی, پتانسیل آبی برگ, تبادلات گازی, نهالستان