سمیرا فولادچنگ - دانشجوی کارشناسی ارشد. گروه روان شناسی، دانشکده ی علوم تربیتی و روان شناسی، دانشگاه اصفهان اصفهان، ایران

انسان به واسطه ی قوه ی اختیار در مسیر زندگی ارزش هایی را بر می گزیند و رفتارش را براساس آن ارزش ها کنترل می کند، او نسبت به ارزش هایی که برمی گزیند مسئول است. توجه به این ارزش های درونی و تاثیر آن در بهبود گذران زندگی، رویکرد معنویت را پدید آورد، فرانکل مکتب سوم روان درمانی را به نام معنادرمانی بنا نهاد، نظر روان شناسان غالبا بر کارکردهای معنویت و معنادرمانی بوده و به طور خاص تعریفی مشخص از معنا و معنویت در روان شناسی ارائه نشده است. پژوهش حاضر پس از بیان ضرورت توجه به یافتن تعریفی از معنویت و مولفه بندی معنویت در نظریات غربی به خصوص نظریه ی فرانکل، به بیان مولفه های تعریف معنویت از قرآن کریم با محوریت سوره ی مبارکه ی ق پرداخته شده است. روش پژوهش حاضر به صورت کیفی و از نوع تحلیل محتواست. در تحلیل محتوای آیات سوره ی مبارکه ی ق با استفاده از روش های تدبر در قرآن کریم (روش های تدبر واژه ای و سوره ای) مولفه های معنویت در این سوره ی استخراج گردید. یافته ها نشان داد معنویت در سوره ی مبارکه ی ق ذیل کلمه ی ذکر بیان شده است. از ویژگی های ذکر در این سوره نقش مدیریتی آن در انسان است، توان نظارت و اعمال قدرت هشیارانه از کارکردهای معنویت به شمار می رود. نتیجه گیری: توجه به منبع صاحب علم و قدرت که تدبیر هستی به دست اوست، زندگی افراد را هدفمند و معنادار می کند.

معنویت، ذکر، فرانکل، سوره ی مبارکه ی ق