شیما علیپور - دانشجوی دکتری زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
علی جلیلیان - بخش تحقیقات چغندرقند، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران.
منصور تقوایی - استاد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
هومن راضی - استاد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

     این تحقیق با هدف بررسی امکان بهبود عملکرد و صفات کیفی چغندرقند با استفاده از هیدروپرایمینگ بذر و افزایش تراکم در کشت تاخیری انجام شد. در این آزمایش از دو رقم چغندرقند ایرانی(آریا و شکوفا) استفاده شد. در ابتدا حد بهینه هیدروپرایمینگ بذر ارقام مورد نظر در آزمایشگاه تعیین گردید و سپس از بذر هر رقم به اندازه مورد نیاز جهت کشت در مزرعه پرایم شد. کشت با دستگاه تک ردیفه دستی و با تراکم بالا انجام شد تا تراکم بوته های مورد نظر بعد از تنک حاصل شود. اولین آبیاری (سیستم قطره ای) در تاریخ 9 خرداد هر سال(1394 و 1395) انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. ارقام(شکوفا و آریا) در کرتهای اصلی و بذر پرایم شده و پرایم نشده در دو سطح و تراکم در چهار سطح ( 70، 85، 100 و 115 هزار بوته در هکتار) بصورت فاکتوریل درکرتهای فرعی قرار داده شدند. پس از برداشت در اول آبان ماه و محاسبهعملکرد، خمیر ریشه از هر کرت تهیه و صفات کیفی اندازه گیری شد. در پایان بعد از بدست آوردن داده های دو ساله تجزیه واریانس مرکب صورت گرفت. نتایج نشان داد که رقم شکوفا از نظر عملکرد با 44 تن در هکتار برتر از رقم آریا بود، اما در سایر صفات کیفی تفاوت معنی داری بین دو رقم نبود. پرایمینگ نیز تاثیر معنی داری بر هیچ یک از صفات کمی و کیفی چغندرقند نداشت. در تراکم یکصد هزار بوته در هکتار بیشترین عملکرد ریشه، عملکر قند ناخالص و عملکرد قند خالص  به ترتیب با  45، 7/1 و 5/9 تن در هکتار بدست آمد. لذا برای کشت تاخیری چغندرقند، کشت رقم بذر پرایم نشده رقم شکوفا با تراکم نهایی100 هزار بوته در هکتار به عنوان تراکم مطلوب قابل توصیه است.

پرایمینگ, جوانه زنی, چغندرقند, درصد قند, کشت تاخیری