عادل پدرام - دانش آموخته دکترای زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران. بخش تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران.
مهدی تاجبخش - استاد گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
داریوش طالقانی - دانشیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند- سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
مهدی قیاسی - استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.

به منظور مطالعه تاثیر پرایمینگ بذر بر رشد گیاه چه چغندرقند تحت تنش شوری پژوهشی در آزمایشگاه و گلخانه گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال 1395 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. فاکتور اول چهار سطح شوری شامل شوری صفر، 5، 10 و 15 دسی­زیمنس بر متر حاصل از کلرید سدیم و فاکتور دوم تیمارهای پرایمینگ شامل ­آب مغناطیسی­، اسید سالسیلیک، کلرید کلسیم ((CaCl2 و کلرید سدیم((NaCl و عدم پرایمینگ (شاهد) به مدت هشت ساعت بودند. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد اثر سطوح شوری بر کلیه صفات مورد بررسی به غیر از شاخص جوانه زنی و یکنواختی سبز شدن در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. اثر پرایمینگ بذر نیز بر کلیه صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی­دار بود. همچنین اثر متقابل دو تیمار بر شاخص جوانه زنی و طول گیاه­چه در سطح احتمال یک درصد و طول ساقه­چه در سطح احتمال پنج درصد معنی­دار شد. نتایج نشان داد سطح 15دسی­زیمنس بر متر شوری درصد نهایی جوانه زنی، طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه­چه، وزن خشک گیاه­چه، شاخص بنیه گیاه­چه، سرعت سبز شدن، درصد سبز شدن نهایی و ضریب سرعت سبز شدن را در مقایسه با سطح شاهد به ترتیب 8/89، 33/33، 51/35، 46/41، 44/44، 48/75، 25/23، 13/05 و 49/05 درصد کاهش و متوسط زمان جوانه­زنی را 56/49 درصد افزایش داد. درحالیکه پرایمینگ با کلرید سدیم ((NaCl, 1g/100ccدرصد نهایی جوانه زنی، طول ریشه چه، وزن خشک ریشه چه، وزن خشک ساقه چه، وزن خشک گیاه چه، شاخص بنیه گیاه­چه، سرعت سبز شدن، یکنواختی سبز شدن، درصد سبز شدن نهایی و ضریب سرعت سبز شدن را در مقایسه با تیمار عدم پرایمینگ 14/55، 9/95، 84/21، 27/77، 22/72، 58/94، 26/23، 17/32، 10/07 و 9/09 درصد افزایش یا کاهش داد و متوسط جوانه­زنی را 13/14 درصد کاهش داد. بیشترین شاخص جوانه زنی، طول ساقه­چه و طول گیاه­چه و کمترین متوسط زمان جوانه­زنی در سطح صفر شوری و پرایمینگ با کلرید سدیم به دست آمد. همچنین پرایمینگ با کلرید سدیم در دیگر سطوح شوری توانست اثر تنش شوری را بر شاخص های مذکور تعدیل نماید و به عنوان بهترین تیمار پرایمینگ شناخته شد.

اسید سالیسیلیک, جوانه زنی, چغندرقند, شاخص جوانه زنی, کلرید سدیم