سعید صادقی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه صائب ابهر
رسول پهلوان پور - استادیاروعضوهیئت علمی موسسه آموزش عالی کار

در این تحقیق سعی برآن شده تا با بررسی عوامل موثر در طراحی معماری در سرای سالمندان با واکاوی چگونگی ایجاد حس تعلق به مکان در پیرنشین های شهری و تاثیر آن بر نیازهای جسمی، روحی، عاطفی سالمندان و به ویژه احساس امید و رضایت مندی سالمندان پرداخته شود. پس با طراحی مناسب، مشارکت اجتماعی، هماهنگی با محیط، ایمنی و آسایش ارتقاء می یابد و امکانات تفریحی و سرگرمی مناسب با روحیات سالمند را فراهم می آورد. سالمندان، در جامعه بعد از بازنشستگی به جای لذت از زندگی، استراحت و تفریح به افرادی تبدیل می شوند که به دلیل ایجاد احساس ناکارآمدی و طرد شدن دچار افسردگی روحی گردیده و این امر تاثیر زیادی در طول عمر مفید آنها و پایین آمدن امید به زندگی در جامعه خواهد داشت. طبق آمار به دست آمده، 50 درصد کاهش فعالیت های فیزیولوژیکی در افراد بین 30 تا 70 سال ناشی از عوامل محیطی است. بنابر این، طراحی محیط زندگی افراد سالمند بایستی متناسب با شرایط فیزیکی و جسمی آنان باشد، تا حداقل نیاز به دیگران را احساس نکنند. از این رو، هدف از این تحقیق به برخی از ویژگی های لازم در طراحی معماری فضاهای مناسب برای زندگی سالمندان نیز پرداخته شده است. بنابراین با توجه به نتایج تحقیق حمایت عاطفی، همچنین نقش حس تعلق به طراحی مکان و فضای مناسب بیشترین تاثیر را برکیفیت زندگی سالمندان را در برداشت، اما باید توجه داشت که سالمندان با توجه به وضعیت اجتماعی، اقتصادی و جسمانی خود شدیدا به حمایت های خدماتی و رفاهی، مشورتی و همچنین به طراحی فضایی مناسب نظیر فضاهای باز برای تجهیزات تفریحی و ورزش های هوازی و طراحی معماری سبز برای سلامت روح، روان که بتوانند حس آرامش و امید، کیفیت رضایتمندی را که احتیاج دارند فراهم کرد.

حس تعلق به مکان، پیرنشین های شهری، امید به زندگی، جامعه سالمندی