سمیه عبدلی - دانش آموخته ی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه زنجان
آتنا صانعی - دانش آموخته کارشناسی حسابداری از دانشگاه پیام نور گلپایگان
زهرا قلعه - دانش آموخته الهیات و فقه و حقوق اسلامی از دانشگاه پیام نور اراک

آموزش در بین جوامع عشایری مانند دیگر پدیده های اجتماعی در کشور دوران پر فراز و ن شیبی را سپری کرده است وتحولاتی را پشت سر گذاشته است. هر چند طبق اسناد معتبر تاریخی، بنیان گذار و پدر آموزش عشایری حداقل از هفتصدسال پیش، در دوره ی ایلخانی سلطان محمد خدابنده الجایتو بوده است . ولی ما در این تحقیق برآن شدیم تا وضعیت نظامآموزشی عشایر بر اساس تغییرات و تحولات آن از دوره ی قاجارها تا دوران معاصر را بررسی کنیم . تا از این طریق،خواننده به شناخت بهتری درباره ی چگونگی شکل گیری اخیر آن دست یابد . نکته ی حائز اهمیت روند پیشرفت آموزشیدر بین جوامع عشایری کشوراست که در هر دوره به نقاط قوت و ضعف آن پی برده شد . هدف از این تحقیق ذکر تحولاتو مراحلی است که بزرگان برای تعلیم و تربیت این قشر مغفول جامعه سپری کرده اند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی انجام شد و روش جمع آوری مطالب به صورت اسنادی و کتابخانه ای ، سرچ در اینترنت، کتب و مقالات می باشد .ودر پایان تحقیق این نتیجه حاصل گردید که با توجه به بحران های سیاسی و تحولات جنگ جهانی دوم و همچنینشرایط نامناسب اقتصادی درکشور، و راکد ماند ن برنامه های آموزشی در هر دوره با ز مجددا تلاش ها برای تعلیم آغاز شد.آموزش و پرورش فارس برای جلوگیری از تعطیل شدن مدارس عشایری، طرح تاسیس دانش سرای عشایری را از شورایعالی فرهنگ گذراند . به این ترتیب در سال 1336 دانش سرای عشایری در شیراز تاسیس شد .همزمان با فعالیت های اصلچهار ترومن در ایران به تدریج در سیستم دولتی ایران نیز آموزش عشای ری نهادینه شد .برپایی مدرسه های عشایری بهعشایر استان فارس محدود نشد و فرزندان عشایر از ایل های آذربایجان تا مرزهای شمال شرقی خراسان، از نعمت مدرسه و سواد برخوردار شدند .بر پایه ی برنامه ی آموزشعشایر، برنامه های بعدی نظیر طرح تاسیس دانش سرای عشایری وهمچنین طرح تاسیس مدرسه شبانه روزی، مطرح شد . دانشسرای عشایری، اثرگذارترین نهاد وابسته به تعلیمات عشایر برسرنوشت جامعه ی عشایری بوده است. بعد از پیروزی انقلاب اسلامیروند رشد و گسترش نظام آموزشی عشایری سرعتبیشتری به خود گرفت.

تغییر و تحول، تعلیم، آموزش، جامعه عشایری، ایران