عاطفه فرازمندی - کارشناسی ارشد فیزیولوژی ورزشی. گروه تربیت بدنی. دانشکده علوم انسانی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران
نجمه رضائیان - دکتری فیزیولوژی ورزشی. گروه تربیت بدنی. دانشکده علوم انسانی، واحد بجنورد، دانشگاه آزاد اسلامی، بجنورد، ایران.

پروگرانولین، آدیپوکاین نوظهور مترشحه از بافت چربی است که با بیماریهای متابولیکی همراه با چاقی نظیر مقاومت به انسولین و دیابت نوع دو ارتباط دارد. هدف از پژوهش حاضر بررسی اثر تمرین تناوبی شدید بر سطح سرمی پروگرانولین، انسولین، گلوکز ناشتا و شاخص مقاومت به انسولین (HOMA-IR در زنان جوان کم تحرک چاق و دارای اضافه وزن بود. بدین منظور، 20 زن داری اضافه وزن و چاق به طور تصادفی به دو گروه تجربی (میانگین سنی 32/5 4/14 سال و شاخص توده بدنی 33/18 6/12 کیلوگرم بر مترمربع و کنترل (میانگین سنی 35/45 2/33 سال و شاخص توده بدنی 1/65 26/58کیلوگرم بر مترمربع تقسیم شدند. آزمودنیها در گروه تجربی در هشت هفته تمرین تناوبی شدید (یک دقیقه تناوب دویدن با شدت 90 درصد ضربان قلب بیشینه با یک دقیقه تناوب استراحت دویدن با شدت 50-60 درصد ضربان قلب بیشینه، 10 نوبت در هر جلسه، 20 دقیقه در هر جلسه، سه بار هفته شرکت کردند. اندازه گیری شاخصهای خونی و آنتروپومتری موردبررسی قبل و بعد از اجرای پروتکل تمرینی انجام گرفت. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک آزمون آنالیز واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون همبستگی پیرسون در سطح معناداری آماری P<0/05 انجام شد. اجرای تمرینات تناوبی شدید سبب کاهش معنادار سطوح سرمی پروگرانولین (P=0/013، وزن (P=0/001 ، شاخص توده بدنی (P=0/001، درصد چربی بدن (P=0/001 و محیط کمر P=0/002 گردید. همچنین، سطح انسولین P=0/027 و P =0/037 HOMA-IR بین گروه تمرین و کنترل تفاوتی معنادار داشت. بااینحال، همبستگی معناداری بین تغییرات سطوح پروگرانولین و HOMA-IR و شاخصهای آنتروپومتریک مشاهده نشد. بنابراین، تمرینات تناوبی شدید سبب کاهش معنادار سطوح سرمی پروگرانولین شده و میتواند روشی موثر در کاهش وزن بدن، بهبود ترکیب بدنی و شرایط متابولیکی در زنان جوان چاق و دارای اضافه وزن باشد.

تمرین تناوبی شدید، پروگرانولین، مقاومت به انسولین، چاقی و اضافه وزن