حمیدرضا ذبیحی - اعضا هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان
احمدرضا محمدزاده

آب یکی از عوامل محدود کننده کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد و متاسفانه بدلیل رشد جمعیت پیشرفتهای صنعتی و توسعه شهرها دامنه های محدودیت به مرزهای نگران کننده بحران نزدیک می گردد بدلیل کاهش بارندگی در چند سال اخیر در استان خراسان و افزایش مصرف آب در بخشهای دیگر جامعه از جمله در شهرها اکنون رقابت بر سر مصرف آب جدی تر گردیده است با توجه به روند فوق استفاده مجدد از فاضلابها بعنوان امری ضروری و اجتناب ناپذیر مطرح شده است . بهمنظور بررسی اثر مصرف فاضلاب تصفیه شده طی فرایند هوادهی بر خصوصیات شیمیایی خاک و تجمع عناصر کمیاب سرب و کادمیم در گیاهان آبیاری شده با فاضلاب طرحی در قالب بررسی مزرعه ای در اراضی کشت و صنعت مزرعه نمونه استان قدس رضوی در منطقه طرق مشهد اجرا گردید. در هر دو سال قبل از انجام عملیات کشت از فاضلاب و خاک مزارع مورد نظر به عمق 15-0 و 30-15 سانتی متری در دو تکرار از هر قطعه نمونه برداری شد و در ازمایشگاه با انجا م دو تکرار ویژگیهای مختلف نمونه ها شامل pH,Ec بافت ، مواد الی ،N ، قابل جذب pb,Fe,K,P و اندازه گیری شد در مزارع فوق گیاه سورگوم در اواخر فروردین ماه کشت گردید نتایج انالیز نمونه های خاک قبل و بعد از کشت نشان میدهد که مصرف فاضلاب باعث افزایش شوری و کاهش PH و درصد کل مواد خنثی شونده T.N.V % شده است مصرف فاضلاب تاثیر چندانی در میزان عناصر کادمیم و سرب در خاک نداشته است.

فاضلاب، آبیاری سورگوم