غلامرضا گودرزی - استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
فاطمه احمدلو - استادیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
ضیاء آزدو - کارشناس ارشد پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
علی فرمهینی فراهانی - مربی پژوهشی، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،اراک، ایران.

زراعت چوب یکی از مهمترین برنامه های محوری و راهبردی کشور است که میتواند بخش قابل توجهی از نیازهای چوبی بخش صنعت چوب و کاغذ کشور را تامین کند. برای برنامه ریزی تولید چوب کشور در استان مرکزی نیز به عنوان یکی از استانهای مستعد کشت و توسعه صنوبر در خارج از شمال، بایستی ارزیابی وضعیت موجود صنوبرکاری های آن انجام شود. در تحقیق حاضر با اجرای عملیات میدانی در تمامی مناطق استان و استفاده از تحقیقات گذشته مناطق زیر کشت زراعت چوب در حد امکان شناسایی شد و موقعیت جغرافیایی این عرصه ها با GPS روی نقشه استان مشخص شد. تعداد 50 عرصه صنوبرکاری انتخاب شد که در حاشیه رودخانه بزرگ استان (قره چای) توسعه یافته بودند و بیشترین آن در شهرستان شازند یود. برداشت صنوبر در دوره های حداقل ده ساله امکانپذیر است و سطوح صنوبرکاری استان در دهه اخیر بسیار کاهش یافته است. مشکل مربوط به عدم استقبال زارعان از صنوبرکاری و تبدیل عرصه ها به زراعت به دلیل کوچک بودن اراضی آبی است که عموما صنوبر در حاشیه مزارع کاشته شده بود. تولید کلنهای رایج و کاشته شده در استان مرکزی 10-15 مترمکعب در هکتار در سال برآورد شد که نسبت به میانگین کشور 20-25 مترمکعب در هکتار در سال خیلی کمتر میباشد. به نظر میرسد تولید ناکافی و اندک صنوبرکاریهای موجود میتواند ناشی از عملیات کاشت، داشت و برداشت نامناسب و عوامل اقتصادی و اجتماعی باشد. نتایج تحقیقات حاکی از امکان افزایش عملکرد تولید چوب با رعایت مسائل فنی است. نتایج تحقیق نشان داد که کلن P.n.62/154 با میانگین تولید 33/21 مترمکعب در هکتار در سال موفق ترین کلن بررسی شده در استان مرکزی میباشد که برای کشت در مناطق مستعد استان پیشنهاد میشود.

بهره برداری، توسعه صنوبرکاری، رشد، عملکرد تولید چوب، کلنهای صنوبر