آرمان عبدالهی پور - مربی، مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس
سیدمحمدرضا هاشمیان - دانشجو، مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهر قدس

از آنجا که کشورهای مختلف جهان به ویژه کشورهایی که از نظر بارندگی جزء مناطق با آب و هوای خشک و نیمه خشک به شمار می رود، در معرض صدمات و زیان های ناشی از کمبود منابع آبی قرار دارند، توسعه روش های نوین در برنامه ریزی و مدیریت منابع آب ضرورت می یابد. در این راستا، مفاهیم و شاخص های متعددی توسعه یافته است که از آن جمله می توان به آب مجازی اشاره نمود. آب مجازی مفهومی جدید در منابع آب و مصارف غیر مستقیم و پنهان آب، در چرخه تولید می باشد. هدف از این تحقیق، معرفی و بررسی آب مجازی و مفهوم ردپای آبی در تولید محصولات کشاورزی اصلی مانند گندم، جو و ذرت، می باشد. نتایج، ضرورت مدیریت آبیاری بهتر برای کاهش سهم ردپای آب خاکستری و سفید را نشان می دهد که هر دو، جهت مدیریت منابع آب و حفظ محیط زیست حائز اهمیت می باشند. همچنین، با توجه به این که تولید گندم و جو، مصرف کنندگان قابل توجهی از منابع آب سبز هستند، افزایش سطح زیرکشت و تولید محصولات دیم در کشور می تواند کمک شایانی به افزایش سهم حجم ردپای آب سبز نماید. از این رو، مبادله آگاهانه آب مجازی به عنوان یک تدبیر سیاسی و اساسی در مدیریت منابع آب کشور همراه با اصلاحات منطقی در ساختار کشاورزی، امنیت بلند مدت غذایی و مصرف پایدار در ایران را تامین خواهد کرد.

منابع آب، آب مجازی، ردپای آب، بخش کشاورزی