توسعه و تو لید مواد بیولوژیک به روش مدیریت بازیافت بقایای گیاهی و تاثیر آن بر خصوصیات خاک و عملکرد گندم در اراضی دیم

در کشاورزی پایدار مدیریت حفاظت خاک و بهبود ساختمان آن از طریق افزایش مواد آلی از اهمیت ویزه ای برخوردار است. امروزه با مدیریت غیر اصولی بقایای گیاهی (کاه و کلش) از طریق سوزانیدن، چرانیدن، جمع آوری و ... به همراه استفاده ناصحیح از ادوات شخم موجب تخریب خاکهای اراضی دیم گشته است. لذا به منظور بازیافت بقایای گیاهی، این طرح در موسسه تحقیقات کشاورزی دیم با 5 تیمار در 4 تکرار به مدت 4 سال در زمین کلشی با وجود بقایای گیاهی گندم در سطح زمین، براساس طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی در تناوب آیش- غلات با تیمارهای زیر اجرا شد: =T1 خرد کردن کاه و کلش و شخم با گاوآهن قلمی در پاییز + پنجه غازی در بهار + کاشت با خطی کار در پاییز، =T2 خرد کردن کاه و کلش و شخم با گاوآهن بدون صفحه برگردان در پاییز + پنجه غازی در بهار + کاشت با خطیکار در پاییز، =T3 شاهد (جمع کردن کاه و کلش در پاییز + شخم با گاوآهن بدون صفحه برگردان در بهار + هرس بشقابی قبل از کاشت + در پاییز دست پاشی کود و بذر و مخلوط کردن با هرس بشقابی)، =T4 جمع کردن کاه و کلش در پاییز + شخم با گاوآهن بدون صفحه برگردان در بهار + هرس بشقابی قبل از کاشت + کاشت با خطی کار در پاییز، =T5 در پاییز بدون عملیات و در بهار پنجه غازی + استفاده از هرس دندانه میخی قبل از کاشت + کاشت با خطیکار در پاییز. تیمارهای آزمایشی، زیر کشت گندم رقم آذر2 به میزان 140 کیلوگرم در هکتار قرار گرقته و از اعماق 10-0، 20 -10 و 30-20 سانتی متر نمونه برداری خاک جهت تعیین میزان رطوبت و جرم مخصوص ظاهری خاک انجام گرفت. نتایج نشان داد که تیمارهای آزمایشی از نظر عملکرد گندم در سطح %1 اختلاف معنی دار داشتند بطوری که تیمار T1 با عملکرد گندم 1/452 تن در هکتار نسبت به سایر تیمارها برتر و بیشترین درصد رطوبت وزنی را نیز در محل قرار گیری بذر با 18/21 درصد و در مرحله گلدهی گندم با 22/94 درصد دارا بود. جرم مخصوص ظاهری اندازه گیری شده از عمق 20-10 سانتیمتری خاک نیز برابر با 1/23 گرم بر سانتی مترمکعب شد که نشان از تراکم و فشردگی کمتر خاک را داشت.

Keywords:

مواد بیولوزیک , خاکورزی , گندم دیم , بازیافت , بقایای گیاهی