تاثیرپذیری برخی از ویژگیهای کیفی خاک از گیاهان چوبی در مراتع نیمه آلپی ارتفاعات البرز

گونه های گیاهی در هر منطقه بر ویژگیهای محیطی به ویژه خاک آن تاثیر زیادی میگذارند. در این بین نقش گونه های چوبی بر ویژگیهای خاک به عنوان جزایر حاصلخیز قابل مطالعه می باشد. در این مطالعه نقش گیاه زرشک (Berberis vulgaris) به عنوان یک گونه چوبی خزان شونده و در عین حال خوش خوراک برای بز و گوسفند بر برخی از ویژگیهای شاخص حاصلخیزی خاک زیراشکوب (درصد کربن آلی، کربن ذره ای، نیتروژن) مورد مطالعه قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه مراتع نیمه آلپی واقع در دامنه شمالی ارتفاعات البرز مرکزی ایران میباشد. هر چند که این گونه چوبی در این مراتع گونه چوبی منحصر بفرد و غیرغالبی است، اما مشاهدات میدانی چند ساله گذشته، از کاهش معنی دار فراوانی آن در این مراتع حکایت دارد، که باعث ایجاد نگرانی شده است. در این تحقیق پس از انتخاب تعداد 20 پایه از زرشک بصورت تصادفی، نمونه های خاک از عمق 20 سانتی متری از زیر تاج و بیرون تاج (به عنوان کنترل) برداشت و به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج آنالیزهای آزمایشگاهی نشان داد که درصد کربن آلی، کربن ذره ای و نیتروژن در زیراشکوب زرشک به ترتیب 3/99، 2/89 و 0/17 بود در حالیکه در بیرون از زیراشکوب به ترتیب اعداد 2/90، 2/23 و 0/15 بدست آمد. بیشتر بودن میانگین حضور این متغیرها در خاک زیراشکوب، میتواند نشاندهنده اثرگذاری بیشتر گیاه در حاصلخیزی خاک باشد. بویژه این که اختلاف در خصوص کربن آلی با معنیداری در سطح یک درصد رخنمون گشته است. این نتایج جملگی بر توانایی موثر این گیاه در ایفا نقش جزیره ها و لکه های حاصلخیزی در سطح مراتع در حال تخریب منطقه و لزوم چاره اندیشی در حفظ آنها در مقابل چرای بی رویه دام دارد.

Keywords:

مراتع نیمه آلپی , کیفیت خاک , جزایر حاصلخیزی , چرای بی رویه دام