علیرضا محب الحجه - موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
محمد مرادی - سازمان هواشناسی کشور

تاوایی پتانسیلی راسبی – ارنل (به اختصار PV) در تحلیل دینامیکی حرکتهای جوی در گستره وسیعی از مقیاسها، در فرایابی حالت جواز طریق وارونی PV، و در مدلسازی عددی اهمیت خاصی یافته است. هدف از این مطالعه محاسبه توزیع PV بر روی سطوح همدمای پتانسیلی به منظور استفاده در زمینه های فوق است. برای محاسبه توزیع همدمای پتانسیلی PV، ابتدا مولفه های سرعت افقی (u,v) و دمای مطلق T بر روی هشت سطح hpa 150، 200، 250، 300، 500، 700، 850، 1000 با استفاده از روش کریجینگ نرم افزار Surfer برای یک شبکه 29 ضربدر 19 با فاصله شبکه ای km300 در عرض جغرافیایی 60 درجه بر روی نقشه استرپوگرافیک قطبی سازمان هواشناسی کشور درونیابی افقی می شود. سپس با استفاده از درونیابی هرمیت مکعبی T, v,u برای سطوح میانی hpa 350، …، 950 با فاصله قائم hpa50 بر روی هر نقطه از شبکه افقی محاسبه می شود.پس از آن توزیع pv بر روی سطوح همفشار با تفاضلگیری متناهی مرتبه دوم در داخل حوزه و تفاضلگیری متناهی مرتبه اول بر روی مرزهای افقی و قائم انجام می شود. سرانجام محاسبه تتا بر روی تمام سطوح همفشار PV، برای نمونه هایی ازسطوح تتا، p درونیابی می شود. این درونیابی نیز که با استفاده از روش هرمیت مکعبی انجام میگیرد. در صورتی میسر است که توزیع تتا در راستای قائم یکنوا باشد. از نظر فیزیکی شرط چینه بندی پایدار باید برقرار باشد. برای این منظور، در هنگام فراخوان درونیابی هرنقطه شبکه ای الگوریتم تنظیم ساده ای برای تبدیل هرگونه چینه بندی ناپایدار به چینه بندی پایدار و تقریبا خنثی اجرا می شود.

تاوایی پتانسیلی ، سطوح همدمای پتانسیلی ، دورنیابی قائم ، چینه بندی پایدار