علیرضا صادقیه - دانشجوی ارشد، گروه معماری داخلی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران
تکتم شجاعی مهیب - دانشجوی کارشناسی، گروه معماری، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

معماری مساجد براساس زمان شکل گیری حجم آن، همواره از اصول خاص کالبدی مربوط به زمان خود پیروی دارد. امامطلب مهم این می باشد که این اصول کالبدی باتوجه به اینکه در ادوار تاریخی و سرزمین های اسلامی گوناگون، تغییر وتحولاتی داشته است، اما جایگاه والای مسجد برای مسلمان ها باعث شده تا اصول و قواعدی یکسان در معماری مساجد درادوار مختلف رعایت گردد تا آن حس مطلوب را که باید به افراد دست بدهد، وجود آورد. حکمت را می توان همان معرفتو شناخت بشرى از هستی ها در نظر گرفت. حکمت چیزی جز راه بردن اندیشه انسان براى شناخت جهان هستى نمىباشند. در نگاهی برتر، حکمت شناخت خداوند حق متعال یا وجود یا موجودات این جهان است و کمالى روحى و فکرى ازمعرفت به حقایق موجودات بدست مى آورد. هنر فطری و دینی از زمان پیداش به دنبال محیطی است که پیروان خود رادر آنجا دور هم جمع نماید. عامل اصلی این تجمع عبادت است و وسیله ای است برای ایجاد تعاملات اجتماعی بین پیروانآن دین، به ویژه ادیانی که به تعاملات اجتماعی بها داده اند. انسان موجودی فطری می باشد، که برای مرتبط شدن باآفریننده خود به مکانی نیاز دارد که دارای ویژگی های آسمانی و معنوی باشد. این مقاله با رویکرد تحلیلی- توصیفی بهدنبال آن است تا به بررسی معنایی و مفهومی حکمت در لغت و کنکاش حکمت اسلامی و بازخوردهای آن در معماری وهنر مساجد بپردازد و ارتباط محتوایی و معنایی آن ها در خصوص ماهیت تعریف حکمت اسلامی را از منظر مبانی ومفاهیم قابل بیان در معماری با روش استنتاجی، استخراج نماید.

هنر اسلامی، معماری، مسجد، ایران، حکمت