شیما موسوی - گروه روانشناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
طاهر تیزدست - استادیار گروه روانشناسی، واحد تنکابن، دانشگاه آزاد اسلامی، تنکابن، ایران

از آنجایی که اختلالات مرتبط با اعتیاد و وابستگی به مواد، منجر به مشکلات جسمانی و روانی قابل توجهی شده و مشکلات زیادیرا برای فرد، خانواده و جامعه ایجاد میکند، هدف از انجام این پژوهش بررسی اثربخشی درمان توجه آگاهی بر نشخوارفکری زناندارای همسر معتاد بود. این پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا پژوهشی آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمونهمراه با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری شامل تمامی زنان دارای همسر معتاد مراجعه کننده به کلینیک آکسون شهر تهراناز مورخه 98/4/2 (تیرماه) تا مورخه 98/6/10 (شهریور ماه) به تعداد 89 نفر می باشد که پس از اجرا و نمره گذاری پرسشنامه ها در بین 98 نفر از آن ها که مایل به همکاری بودند، 54 نفر که نمرات بالایی در پرسشنامه نشخوار ذهنی کسب کرده بودند، انتخابشدند سپس از بین این تعداد 30 نفر به صورت تصادفی برای نمونه پژوهش انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش وکنترل قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). پس از جایگزینی تصادفی اعضا در گروه های آزمایش و کنترل، گروه آزمایش طی 8 جلسه،هر هفته یک جلسه (هر جلسه 2 ساعت) مورد مداخله توجه آگاهی (سگال، ویلیامز و تیزدل، 1992) قرار گرفتند و در این مدتگروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه نشخوار ذهنی- تامل نیما قربانی (2008) بودهاست. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد بین عملکرد دوگروه آزمایش و کنترل در نشخوار فکری (F=8/334, p<0/05) پس از مداخله تفاوت معنادار آماری وجود دارد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که از درمان توجه آگاهی می توان برای کاهش نشخوار فکری زنان دارای همسر معتاد و در نهایت استحکام خانواده استفاده کرد.

درمان توجه آگاهی، نشخوار فکری، زنان دارای همسر معتاد