زهرا رسولی عمادی - گروه آموزش و پرورش پیش دبستانی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
لیلا هاشمی - گروه روانشناسی کودکان استثنایی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

زمینه و هدف: اوتیسم اختلالی عصبی _تحولی است که در سه سال اول زندگی کودک نمایان می شود. مهم ترین علائم آن نقصدر برقراری ارتباط، مشکل در تعاملات اجتماعی، وجود الگوهای محدود تکراری دررفتار، علائق و فعالیت هاست؛ پژوهش حاضر باهدف تعیین تاثیر آموزش تعهد و پذیرش بر کاهش واکنش پذیری به استرس مادران کودکان مبتلا به اوتیسم انجام گرفته است.روش: این پژوهش، از لحاظ هدف کاربردی و از نظر شیوه اجرا پژوهشی آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه کنترلبوده است. جامعه آماری شامل تمامی مادران کودکان مبتلا به اوتیسم مرکز نرجس شهر شیراز در سال 1396 به تعداد 56 نفر میباشد که پس از اجرا و نمره گذاری پرسشنامه در بین 50 نفر از آن ها که مایل به همکاری بودند، 40 نفر که نمرات بالایی درپرسشنامه پاسخ به استرس کسب کرده بودند، انتخاب شدند سپس از بین این تعداد 30 نفر به صورت تصادفی برای نمونه پژوهشانتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند (هر گروه 15 نفر). پس از جایگزینی تصادفی اعضا در گروه هایآزمایش و کنترل، گروه آزمایش طی 8 جلسه، هر هفته یک جلسه (هر جلسه 15 دقیقه) مورد مداخله پذیرش و تعهد قرار گرفتندو در این مدت گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش، پرسشنامه پاسخ به استرس کوه و همکاران(2001) بود. داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس تک متغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که آموزش تعهد و پذیرش بر کاهش واکنش پذیری به استرس مادران کودکان مبتلا به اوتیسم و ابعاد آن (تنش، پرخاشگری، خشم، افسردگی،خستگی، ناکامی، جسمی ساختن) تاثیر معناداری دار (p<0/05). نتیجه گیری: براساس یافته های این پژوهش می توان نتیجه گرفت که آموزش درمان تعهد و پذیرش بر کاهش نمره کلی واکنش پذیری به استرس و مولفه های آن تاثیر معناداری داشته و درکاهش واکنش پذیری مادران کودکان مبتلا به اوتیسم نسبت به استرس در مرحله پسآزمون تاثیر داشته است.

پذیرش و تعهد، واکنش پذیری به استرس، اوتیسم