مروری بر پرکاربردترین ترکیبات موثره گیاهان دارویی و ساز و کار اثرات آنها بر پارامترهای رشد، سلامت و تولید در صنعت طیور

از ترکیبات موثره گیاهی که بر پایه فنول ها و ترپن ها بوده و در صنعت دام و طیور کاربرد فراوانی دارند می توان به تایمول (Thymol)، کارواکرول (Carvacrol)، سینیول (Cineole)، آلفا-پینن (pinene-α)، منتول (Menthol) و منتون (Menthone) اشاره نمود. این ترکیبات بیشتر در روغن های فرار گیاهان خانواده نعناعیان به ویژه آویشن باغی، نعنا، و رزماری یافت شده و با داشتن خواص هم افزایی از پتانسیل آنتی اکسیدانی، ضدباکتری، ضدویروسی، ضدالتهابی، ضدافسردگی و تقویت کننده سیستم ایمنی برخوردارند. آن ها از طریق افزایش ترشح شیرابه گوارشی، افزایش ترشح آنزیم های گوارشی و در نتیجه بهبود هضم، فعال کردن ساز و کار های انتقال سطح جذب مواد مغذی، ممانعت از فرایند های اکسیداسیون، ممانعت از رشد باکتری ها، قارچ ها و انگل ها در دستگاه گوارش، ایجاد ثبات در جمعیت میکروفلور روده و افزایش سطح سیستم ایمنی در دام و طیور موثر هستند. مجموعه این اثرات فیزیولوژیک منجر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش، بهبود عملکرد رشد، کاهش تلفات، بهبود کیفیت تولید (طعم، رنگ، بافت، ماندگاری، خواص زیستی) و بهبود شرایط محیطی (کاهش بوی نامطبوع و گازهای سمی) در دام و طیور خواهد شد. با توجه به تاثیر این گیاهان دارویی در تولید و سلامت دام و طیور، ضروری است تا از این منابع با ارزش در راستای بهبود راندمان تولید و کاهش مصرف داروهای شیمیایی در صنعت پرورش دام و طیور بهره برد.

Keywords:

متابولیت های ثانویه , اسانس , خواص آنتی اکسیدانی , تغذیه , فایتوبیوتیک (ترکیبات گیاهی موثر با خواص ضد میکروبی)