تنوع زیستی مورچگان (Hymenoptera.Formicidoe) در غرب و مرکز شبه جزیره میانکاله

امروزه حفاظت از تنوع زیستی یکی از ضروریتهای اجتناب ناپذیر برای اجرای یک برنامه توسعه پایدار است .برای حفاظت از تنوع زیستی ، شناخت و محاسبه تنوع و عوامل موثر بر آن ضروری است . به منظور شناختتنوع زیستی مورچگان در پناهگاه حیات وحش میانکاله تعداد 411 تله گودالی در 110 منطقه ی نواحی مرکزی وغربی میانکاله برای مدت یکسال (از مهر 1397 تا مهر 1398) برای تکرارهای دوره ای ماهانه گذاشته شد. هرتله یک لیوان پلاستیکی با قطر دهانه mm60 و ارتفاع mm80 بوده از ضد یخ برای مایع نگهدارنده استفادهشد. تله ها بعد از 48 ساعت جمع آوری شد و نمونه ها جداسازی ، شمارش و شناسایی گردید. برای تخمینکارایی نمونه گیری از منحنی تجمعی تا کوها (Somple-based raretaction) استفاده شد. برای تنوعزیستی با شاخص های هابیست (Dominance)، تنوع زیستی (Shanon) و غنای زیستی (Margalef)محاسبه گردید . منحنی تجمعی تاکسون ها اشعاع نمونه گیری را درخت 50 ام نشان داد و مشخص گردیدنمونه گیری دارای کارایی کامی است . چهار جنس Messor ، Aphoenogaster ، Crematogaster وTapinoma با جمعا 84% نمونه ها بیشترین افراد را تشکیل می دادند . ضریب غالبیت 0/63، شانون 0/64 و مارگالف 0/76 بود . تنوع و غنای زیستی در زمستان به شکل قابل ملاحظه ای پائین آمده و با فصل تابستان دارای تفاوت معنی دار است (P<0/01)، غالبیت تاکسون برعکس در زمستان بیشترین و در تابستان کمترین بود در عین حال تنوع میان این دو فصل (زمستان و تابستان تفاوت معنی دار بود (P<0/01). نموداردسته بندی (PEA) نشان داد مهمترین عامل موثر بر تنوع زیستی منطقه تغییر عوامل آب و هوایی بر اساستغییر فصل هاست به طوری که گونه های غالب در فصل های بهار ، تابستان و زمستان متفاوت بوده و برای فصلزمستان کاهش در همه تاکسون هاست. بعضی همبستگی میان شاخص تنوع شانون و دماهای کمینه و بیشینهنشان داد با افزایش دما تنوع زیستی افزایش می یابد برعکس با افزایش دمای کمینه و بیشینه غالبیت زیستیکاهش می یابد.

Keywords:

مورچه , تنوع زیستی , میانکاله , غنای زیستی , غالبیت